تشنج در خواب چیست و چگونه اتفاق می افتد

تشنج و صرع از آن دسته بیماری هایی است که گه گاه بر روی کل زندگی یک فرد تاثیر گذار است، بسیاری از افراد مراجعه کننده به کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر کیهانی فرد که دچار بیماری صرع و تشنج هستند نگران آینده، شرایط ازدواج، تولد فرزندانشان و غیره هستند، بسیاری از آنها تجربه تشنج در خواب را داشته اند و سوالات زیادی ذهنشان را درگیر می کند، این مقاله را به پاسخ سوالات این عزیزان اختصاص داده ام تا از سطح نگرانی شان کم شده و به جای نگرانی به دنبال درمان آن باشند.

تشنج چیست؟

در همین سایت مقالات زیادی در رابطه با تشنج و صرع آورده شده است،تشنج در کودکان و علائم آن، وقوع تشنج و مرگ ناگهانی و همچنین بررسی تشنج در نوزادان؛ اگر شما پاسخ سوالاتتان را در این مقالات پیدا نکردید و یا موضوع مورد جستجوی شما نیستند این تاپیک را حتما بخوانید،

تشنج به طور کلی به یک سری فعالیتهای نامتعارف مغزی که در اثر افزایش فعالیتهای الکتریکی مغز ایجاد می شود گفته می شود، این فعالیتهای الکتریکی باعث می شوند تا فرد دچار یک سری علائم و حرکات ناخودآگاه می شود، تشنج ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، بر اثر سکته مغزی، تومور مغزی، تشنجی که به ارث برده شده و دلایل دیگر، البته باید گفت در نهایت دلیل این فعالیتهای الکتریکی مغز مشخص نیست ولی در هر صورت وقوع تشنج و صرع در خواب یا بیداری ناخوشایند است و باید به دنبال درمان آن بود.

آیا تشنج همان صرع است

بسیاری می پرسند، آیا تشنج همان صرع است ، در پاسخ این دسته باید بگویم صرع تنها یکی از دلایلی است که می تواند منجر به تشنج شود، دلایل زیاد دیگری برای تشنج وجود دارد، از جمله عفونت مغزی، ضربه به مغز، قند خون پایین، ترک الکل؛ در واقع به نوعی صرع تنها در قله هرمی نشسته است که دلایل تشنج را شامل می شود، علاوه بر این در بیماری صرع فرد با چالشهای دیگر پزشکی، شناختی و اجتماعی نیز رو به رو می شود که در تشنج این موارد وجود نخواهد داشت.

یک خبر خوب هم برای کسانی که با مشکل صرع رو به رو هستند این است که صرع یک بیماری دژنراتیو نیست، به این معنی که این بیماری به سمت بدتر شدن نمی رود و می توان آن را کنترل کرد و فردی با بیماری صرع می تواند یک زندگی کامل و طولانی داشته باشند.

ارتباط بین تشنج و خواب

یک رابطه ذاتی بین خواب و صرع وجود دارد، در واقع در زمان خواب فعالیتهای الکتریکی مغز افزایش پیدا می کنند که زمینه را برای وقوع  صرع در خواب فراهم می کنند، بسیاری افراد تنها این نوع تشنج را در طول بیماریشان تجربه می کنند این افراد درگیر نوع خاصی از تشنج فوکال هستند که عمدتا در کودکان اتفاق می افتد و به آن تشنج رولاندیک هم گفته می شود.

این نوع تشنج می تواند باعث پریدن از خواب شود که بسیاری آن را با بیخوابی اشتباه می گیرند و اغلب این افراد نمی دانند که در خواب دچار تشنج شده اند و علت خستگی و کسالت روز بعدشان همین است.

به دلیل ارتباط صرع و تشنج با خواب اغلب افرادی که دچار تشنج می شوند، به بی خوابی مبتلا هستند و بی خوابی عاملی برای تشدید تشنج است، بیمار صرع بایست خواب کافی داشته باشد تا این حالتها بیشتر نشود و این افراد باید در طول شبانه روز خواب سالم داشته باشند.

علاوه بر کودکان بزرگسالان نیز می توانند دچار تشنج در حالت خواب شوند تقریبا یک سوم افراد دچار صرع با بیماری آپنه خواب رو به رو هستند و تحقیقات نیز نشان داده است که افراد با سابقه آپنه خواب احتمال بیشتری برای تشنج در خواب دارند، اینجا مطالبی هست که در رابطه با تشنج در خواب باید بدانید.

در زمان تشنج شبانه چه اتفاقی می افتد

زمانی که فردی در خواب دچار تشنج می شود ممکن است رفتارهای غیر متعارفی مانند ادرار کردن، لرزش، تکان خوردن و امثال این را تجربه کند، تشنج های شبانه بیشتر در دسته ای از تشنج های تونیک کلونیک قرار می گیرند و بیشتر افرادی که به این نوع اختلال دچار می شوند  با بیماری صرع رو به رو هستند.

زمانی که تشنج اتفاق می افتد ماهیچه ها شروع به انقباض می کنند و ممکن است فرد کنترلی بر روی مثانه و یا روده خود نداشته باشد و بیدار کردن فرد در این حالت مشکل است، بی خوابی یکی از عواملی است که می تواند صرع در خواب را تحریک و باعث اتفاق افتادن تشنج شبانه شود

علائم تشنج کودکان در خواب

علائمی که می گوید تشنج اتفاق افتاده است عبارتند از

• ممکن است صداهای نامتعارف و بلندی ایجاد کند مخصوصا لحظاتی قبل تشنج
• بدن سفت و خشک شود
• خیس کردن رختخواب
• سخت بیدار شدن بعد از تشنج
• فرد گیج و مبهوت شود
• بدون دلیل بیدار شود
• حرکات تند و غیر ارادی داشته باشد

فیلم تشنج کودک در خواب

اکثر افراد نمی دانند که این اتفاق افتاده است و شاید تنها کبودی و یا سردردی که برایشان باقی مانده آنها را متوجه کند، تشنج شبانه ممکن است درست بعد از خواب، درست لحظاتی قبل از بیدار شدن و یا درست در لحظه بیدار شدن رخ دهد

اکثر این افراد دچار صرع هستند ولی این یک قانون نیست و ممکن است برخی دیگر شرایط مانند ترک الکل و تب هم عاملی برای تشنج شبانه شود، اگر این تشنج چند بار اتفاق بیافتد پزشک به دنبال علت آن خواهد بود و اگر علت دیگری برای آن نداشته باشد گزنه صرع را در نظر می گیرد.

برخی دلایل مانند آنچه در اینجا آمده به عنوان عوامل خطر برای تشنج شبانه مطرح می شوند

• ژنتیک
• ضربه مغزی
• یک عفونت مغزی
• سکته ، ناهنجاری های عروق و تومورهای مغزی

تشخیص

به طور معمول برای تشخیص پزشک یک نوار مغز تجویز می کند همچنین ممکن است عکس برداری هایی مانند ام آر آی و سی تی اسکن برای بررسی اینکه آیا تومور و یا ناهنجاری در مغز هست یا خیر را توصیه می کند، برای افرادی که مطمئن نیستند تشنجی در خوابشان اتفاق افتاده یا نه یک مطالعه و بررسی اختلالات خواب کمک کننده است

تشنج و صرع در خواب کودکان

صرع رونالدیک خوش خیم یکی از شایعترین دلایل تشنج های شبانه در کودکان است که به طور معمول در بزرگسالی برطرف می شود، این کودکان ممکن است میگرن و همین طور مشکلات خلقی را هم در کنار صرع داشته باشند و در بیشتر اوقات می توان سوابقی از تششنج را در خانواده این کودکان دید، به این معنی که افرادی که سوابق خانوادگی در تشنج دارند احتمال بیشتری برای موضوع تشنج در خواب دارند.

دسته دیگر صرع میوکلونیک در نوجوانان است که در سنین کودکی یا جوانی آغاز می شود و علت آن هنوز مشخص نیست، به این نوع صرع سندروم جانز نیز گفته می شود که با دارو کنترل می شود ولی در بزرگسالی بهبود پیدا نمی کند.

و همانطور که گفته شد تمامی تشنج های کودکان در خواب نشان دهنده صرع نیست بین 2 تا سه درصد از کودکان در یک تحقیق در ایالات متحده آمریکا از دسته کودکانی که تشنج شبانه را تجربه کرده اند در اثر تب بوده و این نوع تشنج تب معمولا بی ضرر است ولی بررسی کودک به لحاظ آسیب مغزی بعد از آن مهم بوده و باید حتما به پزشک مراجعه شود.

آیا تشنج در خواب خطرناک است

تشنج در خواب چه تشنج نوزاد در خواب چه تشنج بزرگسالان و چه کودکان خطرناک است و احتمال مرگ در اثر صرع را افزایش می دهد ولی کنترل صرع بسیار کمک کننده است و می تواند بسیاری عوارض صرع را کنترل نماید، افرادی که این نوع صرع یا تشنج را تجربه می کنند معمولا در روز کم بود اکسیژن در خون مواجه می شوند و یا اینکه فعالیت های غیر معمول در مغز را تجربه می کنند، به هر حال یک پزشک به خوبی می تواند به بیمار کمک کند.

درمان تشنج در خواب

درمان بسته به شرایطی است که فرد را به آن مبتلا ساخته است برخی موارد عبارتند از

• استفاده از داروهای ضد تشنج و ضد صرع مانند فنی توئین
• جلوگیری از عوامل محرک مانند بی خوابی
• رژیم کتوژنیک شامل غذاهای پرچرب و کم کربوهیدرات

برخی از عواملی که می تواند از آسیب این دسته جلوگیری کند بسیار ساده هستند مانند اینکه

• رختخوابتان را به جای تخت روی زمین پهن کنید
• از لامهای دیواری به جای چراغ های خواب های رومیزی استفاده کنید
• مبلها و اشیاء تیز را نزدیک محل خواب قرار ندهید
• اگر از تخت استفاده می کنید یک تشک نرم ژیمناستیک در کنار تخت روی زمین پهن کنید
• از تخت هایی که لبه های خطرناک دارند استفاده نکنید
• اگر تنها هستید و نگرانید می توانید از مانیتورهای هشدار دهنده استفاده کنید که در صورت ایجاد مشکل و کمبود اکسیژن در خون و یا سایر تغییرات در بدن آلارم هشدار برای دیگران ارسال کند

حقایقی درباره تشنج در خواب

• بی خوابی از علائم بسیار رایج افراد با بیماری صرع است.
• تشنج ها و بی خوابی های شبانه باعث خستگی و کاهش کیفیت روز بعد در بیمار می شود، (کسل و خسته هستند).
• تشنج در خواب احتمال تشنج روزانه را هم زیادتر می کند.
• کسانی که در معرض تشنج در خواب هستند ممکن است دچار مرگ ناگهانی غیرمنتظره در اثر صرع شوند که به آن SUDEP نیز گفته می شود.
• در برخی مواقع ممکن است اختلالات خواب به عنوان تشنج و تشنج شبانه به عنوان اختلالات خواب تشخیص داده شوند.
• انواعی از داروهای ضد تشنج می توانند مشکلات خواب و کسالت روزانه را رفع کنند.

همچنین باید بدانید درمان تشنج در خواب و اختلالاتی که به وجود می آورد به خصوص خستگی در طول روز می تواند کیفیت زندگی را بسیار بهبود ببخشد و افراد باید برای درمان به متخصصین مغز و اعصاب مراجعه کنند تا به طور کامل بررسی و الگوی خواب و بیداری آنها در نظر گرفته شود و با یک درمان مناسب زندگی شان را بهبود ببخشند.

شب ادراری در خواب کودکان را جدی بگیرید

در مواردی صرع در خواب باعث شب ادراری می شود و والدینی که شاهد شب ادراری در کودکانشان هستند بایست به این اتفاق به چشم یک اخطار نگاه کنند و کودک را به یک پزشک ارجاع دهند تا در صورت ابتلا به صرع، هر چه سریعتر بررسی و با گرفتن نوار مغز و تست های تشخیصی دیگر سطح و میزان تشنج مورد مانیتورینگ قرار بگیرد و به کودک کمک رسانی لازم بشود.

دیگر مشکلات صرع در خواب برای کودکان

علاوه بر این موضوع قابل توجه دیگر این است که اغلب کودکانی که به مشکل تشنج دارند با مشکلات خلقی، عاطفی، یادگیری ضعیف تر، بیش فعالی و کمبود توجه نیز مواجه می شوند.

از این بابت درمان صرع در خواب برای کودکان بسیار مهم و حائز اهمیت است، گرچه این نوع تشنج ممکن است به این دلیل که در خواب رخ می دهد به راحتی کشف نشود و در برخی موارد با سر و صداها و یا حرکاتی که والدین از کودک می بینند تشخیص داده می شود و بیمار از وقوع آن اطلاعی ندارد، با اینحال مراقبت والدین و دقت در رفتار کودک و یا برخی علائم هشدار دهنده مانند شب ادراری نباید نادیده گرفته شوند تا کودک به روال عادی و کیفیت بهتر زندگی برگردد.

دکتر مجید کیهانی فرد متخصص نورولوژی در تهران

• About
• Latest Posts

دکتر کیهانی فرد

فوق تخصص مغز و اعصاب at مطب دکتر کیهانی فرد

دکتر مجید کیهانی فرد متولد سال ۱۳۵۲ در شهر اصفهان هستند، ایشان در سال ۱۳۷۰ با رتبه ۵۴ کنکور سراسری در دانشگاه اصفهان به عنوان دانشجوی پزشکی مشغول به تحصیل شدند، ایشان پس از سپری نمودن دوره عمومی در دانشگاه شهید چمران اهواز در دوره تخصصی مغز و اعصاب شروع به تحصیل نمودند و در همان سال با تحقیقات بسیار موثری بر روی بیماری ام اس توانستند موفقیتهای چشمگیری در زمینه کنترل علائم بیماری ام اس به دست آورند.

Latest posts by دکتر کیهانی فرد (see all)

• راهنمای کامل استرس و کنترل آن – 101 - 1401-05-29
• استرس و اضطراب - 1401-03-31
• آیا سکته مغزی درمان می شود ، درباره جدیدترین روشهای درمان سکته مغزی بدانید - 1400-09-30