نوار مغزی یا EEG چیست و چگونه به تشخیص بیماری کمک می کند

اگر تا کنون به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرده باشید، شاید یک نوار مغزی یا به عبارت دیگر EEG را تجربه کرده باشید، دکتر مغز و اعصب در مواردی از جمله شک به میگرن، تشنج و یا صرع ممکن است از بیمار خود بخواهد تا نوار مغز بگیرد و معمولا اکثر آنها این دستگاه را درون مطب خود دارند و در همان مطب و به صورت سرپایی آن را انجام می دهند، حال برای بسیاری از بیماران این سوال پیش می آید که نوار مغز چطور گرفته می شود، چی هست و چرا دکتر انجام آن را توصیه می کند، جواب این سوالات را در این مطلب به شما می گویم

نوار مغزی چیست

سلولهای مغز از طریق امواج الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و نوار مغز با سنجش این ارتباط میتواند به تشخیص برخی از بیماریها از جمله تشنج و صرع کمک کند، EEG وجود مشکلات بالقوه در مغز را نشان می دهد، کسی که در این لحظه در حال گرفتن نوار مغز است، ممکن است سالها و یا روزها از تشنج او گذشته باشد ولی نوار مغز این مشکلات را تشخیص می دهد، چرا که این بیماریها ناشی از ارتباط ضعیف بین نورونهای مغزی است و ممکن است در این لحظه نمود ظاهری نداشته باشد.

ای ای جی (EEG  ) الگوهای ارتباطی بین امواج الکترونیکی مغز را ثبت می کند، در طی این کار یکسری الکترود کوچک به سر وصل می شوند، این الکترود ها که اکثراً با روکشی از جنس نقره هستند سیگنالها را به یک رایانه کوچک می فرستند و این رایانه نتایج آن را ثبت می کند.

امواج مغز با یک الگوی مشخص سینوسی (به صورت قله و دره هستند) نمود می کنند، به این شکل دکتر مغز و اعصاب به دنبال یک الگوی نامنظم می گردد، وجود الگوهای نامنظم می تواند نشان دهنده تشنج و یا دیگر اختلالات و بیماریهای مغزی باشد.

نوار مغز نرمال چه شکلی است

چرا EEG انجام می شود

EEG برای تشخیص مشکلات خاص مغزی از طرف دکتر مغز و اعصاب پیشنهاد می شود، اندازه گیری امواج نوار مغز به رد و یا تشخیص این بیماریها کمک می کند

• اختلالات تشنج (مانند صرع)
• صدمه مغزی و آسیب به سر
• آنسفالیت (التهاب مغزی)
• تومور مغزی
• انسفالوپاتی (بیماری که باعث اختلالات مغزی می شود)
• مشکلات حافظه
• اختلالات خواب
• زوال عقل
• سکته مغزی

زمانی که یک فرد در کما قرار دارد سطح فعالیت مغز او از طریق نوار مغز بررسی می شود، همچنین زمانی که فرد در حال عمل جراحی است فعالیت مغز او از طرق نوار مغز مانیتور می شود.

مرکز انجام نوار مغز کودکان

آیا نوار مغز خطری دارد

نوار مغز هیچگونه خطری ندارد، یک تست کاملا بی خطر و بی درد است، برخی از EEG ها محرک و فلاشی ندارند ولیکن در برخی موارد برای ایجاد یک محرک در صورتی که نوار مغزی نتواند محرکی را ایجاد کند دکتر مغز و یا تکنسین از تنفس سریع و یا فلاش برای تحریک استفاده می کنند، این محرک ها ممکن است برای بیمار ایجاد تشنج نماید که البته در این شرایط تکنسین کاملا آموزش دیده است و می تواند به کنترل شرایط بپردازد.

نوار مغز در بارداری

سوالی که بسیاری از مراجعین می پرسند این است که آیا تست نوار مغز برای جنین و خانم های باردار مشکلی ایجاد می کند؟ در پاسخ باید گفت خیر این تست به این دلیل که از هیچ اشعه ای استفاده نمی کند خطری برای جنین و یا مادر باردار نخواهد داشت

نوار مغز در منزل

چگونه می توانم برای نوار مغز آماده شوم

قبل از آزمون، لازم است بیمار برای انجام این تست آماده شود

• موهای خود را بشوئید و زمانی که قرار است برای انجام تست بروید اصلاً هیچ ژل و یا روغنی به موهایتان نزنید.
• درصورتی که از دارویی استفاده می کنید، در مورد دارو از دکترتان بپرسید، یک لیست از داروهایی که استفاده می کنید را به تکنسین و یا متخصص مغز و اعصاب که تست شما را انجام می دهد بدهید.
• حد اقل هشت ساعت قبل از انجام تست از خوردن هرگونه کافئین، خودداری کنید.
• پزشک ممکن است از شما بخواهد تا شب قبل را کمتر بخوابید و یا در طول تست از آرامبخشی که کمی شما بخواباند استفاده کنید.

بعد از انجام تست

پس از انجام تست شما مشکلی نخواهید داشت و تنها در صورتیکه پزشک از شما بخواهد تا آرامبخشی را استفاده کنید ممکن است کمی خواب آلوده باشید و تاثیر دارو تا مدتی در شما باقی بماند

در طول EEG چه اتفاقی می افتد

EEG پالس های الکتریکی را که از طریق پوست سر شما به الکترودها منتقل می شود را اندازه گیری می کند و آنها را به یک کامپیوتر می فرستد، در طول این تست که بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد، الکترودها به کمک یک کلاه کشی بر روی سر شما ثابت می شوند، نوار مغز می تواند در حالت خوابیده و یا در حالت نشسته انجام شود، به این شکل پس از نصب کلاه و الکترودها، آنها از طریق تعدادی سیم به دستگاه سنجش پالس EEG متصل می شوند و دکتر مغز و اعصاب و یا تکنسین ممکن است از شما بخواهد که در حالتی آرام و شبیه به خواب قرار بگیرید، چشمان بسته و بدن آرام؛ پس از آن تست انجام می شود.

در مراحل انجام تست نوار مغزی در مواقعی ممکن است تکنسین از شما بخواهد که دراز بکشید، نفس عمیق بکشید، و یا به  محرک ها که نور فلاش و یا یک تصویر هستند نگاه کنید

در انجام این تست به هیچ عنوان احساسی از جریان الکتریکی در مغز شما وجود نخواهد داشت و هیچ گونه احساس ناراحتی نخواهید کرد.

در برخی مواقع اگر پزشک ضروری بداند ممکن است درخواست یک نوار مغزی بیست و چهارساعته Long Term Video-EEG Monitoring و یا به اختصار( LTM) را داشته باشد، به کمک این تست پزشک می تواند امواج و فعالیت های مغز یک بیمار در زمانی که دچار تشنج و حمله می شود را بررسی کند و به این شکل تصمیمات بهتری برای درمان بیمار بگیرد.

نتایج نوار مغز چگونه تفسیر می شود

تفسیر یک نوار مغزی توسط دکتر متخصص مغز و اعصاب انجام می شود، این نتایج بر اساس دامنه نوسانات امواج و یافتن الگوهای خراب در نوار مغر اتفاق می افتد ، اگر نوار مغز نرمال باشد ( طبیعی ) این امواج الگوی منظم و بدون خرابی خواهند داشت، البته در مواردی که بیمار حرکتی مانند باز کردن چشم و یا حرکت دیگری انجام دهد الگوی نوار عوض می شود که یک مورد عادی بوده و اختلال نیست ولیکن به این دلیل که نوار مغزی یک تست تشخیصی تخصصی محسوب می شود، تفسیر انجام گرفته توسط متخصص مغز و اعصاب خواهد بود و سپس شما می توانید آن را به پزشکتان ارجاع بدهید.

نتایج غیر طبیعی (نوار مغز چه چیزی را نشان می دهد )

نتایج غیر طبیعی EEG ممکن است به یکی از دلایل زیر اتفاق بیفتد

• صرع و یا یکی دیگر از اختلالات تشنجی
• خونریزی غیرطبیعی و هموراژیک
• اختلال خواب
• آنسفالیت و یا تورم مغز
• تومور
• بافت مرده به دلیل انسداد جریان خون
• میگرن
• مصرف مواد مخدر و یا الکل
• آسیب به سر

اینکه شما در جریان مشکلاتتان باشید بسیار مهم است و به شما آرامش بیشتری می دهد تا بدانید که چطور و چگونه با بیماری و مشکلتان برخورد کنید، بهتر است با پزشکتان تمام نگرانی تان را مطرح کنید و سوالاتتان را مطرح کنید و در نهایت با شیوه درست به حل مشکل بپردازید

نوار مغز در منزل

برخی از بیماران به دلیل کهولت سن و یا بستری بودن در حالت کما و یا کودکانی که از جو موجود در کلینیک ها وحشت دارند می توانند از امکان نوار مغز در منزل استفاده کنند، دستگاه نوار مغز به دو صورت ثابت و پرتابل وجود دارد که شکل پرتابل آن قابلیت جابه جایی و انجام تست در منزل و یا بیمارستان در صورتی که خدمات بیمارستان چنین امکانی نداشته باشد را داراست.

مطالب پیشنهادی

علت درد پشت سر چیست، راههای پیشگیری و درمان آن کدامند

نوشته شده توسط کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر کیهانی فرد

آیا این مطلب مفید بود؟ امتیاز بدهید