فهرست مطالب
سردرد تنشی چیست
سردرد تنشى معمولا یک سردرد ناگهانی، ملایم و متوسط است که اغلب به عنوان یک احساس تنگی در اطراف سر احساس می شود. سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد است ولی علت آن به خوبی درک نشده است.
درمان سردرد تنشى در دسترس است. مدیریت سردرد تنشی اغلب ایجاد تعادل بین عادات غذایى سالم، یافتن درمان های غیر دارویى و استفاده مناسب از داروها است.
علائم سردرد تنشی
علائم و نشانه های سردرد تنشی عبارتند از:
- سردرد خفیف و ناگهانی
- احساس تنگی یا فشار در پیشانی و یا در اطراف و پشت سر
- حساسیت به تماس در جمجمه، گردن و عضلات شانه
- سردرد تنشى به دو دسته اصلی تقسیم می شود: اپیزودیک و مزمن.
- سردرد تنشى اپیزودیک( سردرد تنشى اپیزودیک می تواند از 30 دقیقه تا یک هفته طول بکشد. سردردهای تنشى تکرار شونده حداقل به مدت سه ماه کمتر از 15 روز در ماه ایجاد مى شود . سردردهای تنشى اغلب ممکن است مزمن شوند .)
- سردرد تنشى مزمن( این نوع سردرد تنشى طولانی مدت است و ممکن است مداوم باشد. اگر سردردها پانزده روز در ماه یا بیشتر به مدت سه ماه طول بکشد ، مزمن شناخته مى شوند.)
تفاوت سردرد تنشی با میگرن
سردرد تنشی را به سختى مى توان از میگرن تشخیص داد. به علاوه، اگر سردرد تنشى تکرار شونده دارید، ممکن است میگرن نیز داشته باشید.
بر خلاف برخی از انواع میگرن، سردرد تنشى معمولا با اختلالات بینایی، حالت تهوع یا استفراغ همراه نیست. اگر چه فعالیت بدنی به طور معمول درد میگرن را افزایش می دهد، ولى درد سردرد تنشى را بدتر نمی کند. افزایش حساسیت به نور یا صدا ممکن است با یک سردرد تنشی رخ دهد، اما این علائم رایج نیستند.
علل سردرد تنشی
علت سردرد تنشى شناخته شده نیست. کارشناسان در گذشته تصور می کردند که سردرد تنشى ناشی از انقباض عضلانی در ناحیه صورت، گردن و جمجمه است، شاید به دلیل احساسات، تنش و یا استرس باشد. اما تحقیقات نشان می دهد که انقباض عضله علت آن نیست.
با توجه به جدیدترین نظریه، حساسیت به درد در افراد مبتلا به سردرد تنشى بالا است. افزایش درد عضلانی که یک نشانه شایع سردرد تنشى مى باشد ، ممکن است ناشى از یک سیستم درد حساس باشد. استرس شایع ترین محرک گزارش شده ى سردرد تنشى است.
عوارض جانبی سردرد تنشی
از آنجایی که سردردهای تنشی بسیار رایج هستند، تأثیر آن بر کیفیت زندگی و بارورى قابل توجه است، به خصوص اگر مزمن باشند. درد تکرار شونده شما را از انجام فعالیت هاى روزمره ناتوان مى کند .
تشخیص سردرد تنشی
اگر سردرد مزمن و تکرار شونده دارید، پزشک ممکن است معاینه ى فیزیکی و عصبی انجام دهد و سپس نوع و علت سردرد را مشخص کند.
# توصیف شما از درد
توضیحاتى که شما از درد مى دهید مى تواند به پزشک در تشخیص بسیار کمک کند. مطمئن شوید که این جزئیات را شامل شود:
ویژگی های درد
آیا درد شما ضربان دارد؟ یا ثابت و یا تیز و تیر کشنده است؟
شدت درد
میزان عملکردتان ، شاخص خوبی از شدت سردرد است . آیا قادر به انجام فعالیت هاى روزمره ى خود هستید؟ آیا سردرد شما را از خواب بیدار می کند یا مانع از خواب شما می شود؟
محل درد
آیا احساس درد در کل سرتان مى باشد و یا فقط در یک طرف سر و یا فقط در پیشانی و یا پشت چشمتان آن را احساس می کنید؟
آزمایشات تصویربرداری
اگر سردرد غیرمعمول یا پیچیده اى دارید، پزشک ممکن است آزمایش هایی برای تشخیص و رد کردن علل جدی سردرد مانند تومور درخواست کند. دو آزمایش تصویر بردارى معمول مغز شامل موارد زیر است:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آى)
ام آر آى ترکیبی از یک میدان مغناطیسی، امواج رادیویی و فناوری کامپیوترى برای ایجاد تصاویر واضح است.
توموگرافی کامپیوتری ( سى تى اسکن )
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری تشخیصی است که از مجموعه ای از اشعه هاى ایکس وابسته به کامپیوتر جهت ارائه دید جامع از مغز استفاده می شود.
درمان سردرد تنشی
برخی از افراد مبتلا به سردرد تنشى به دنبال مراقبت هاى پزشکی نمی روند و سعی می کنند که درد را خودشان درمان کنند. متاسفانه استفاده ى مجدد از داروهای ضد درد بدون نسخه می تواند نوع دیگری از سردرد ناشى از مصرف مسکن را ایجاد کنند.
داروهای حاد
انواع داروها، از جمله بدون نسخه و تجویزى، برای کاهش سردرد در دسترس هستند، از جمله:
مسکن ها. داروهای ضد درد ساده بدون نسخه معمولا اولین خط درمان برای کاهش سردرد هستند. این داروها عبارتند از: آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن .
داروهای تجویزی شامل ناپروکسن ، اندومتاسین و کترولاک هستند.
داروهای ترکیبی . آسپرین یا استامینوفن یا هر دو آنها اغلب با کافئین یا یک دارو آرام بخش در یک داروى واحد ترکیب می شوند. داروهای ترکیبی می توانند موثرتر از داروهای ضد درد باشند. بسیاری از داروهای ترکیبی بدون نسخه نیز موجود هستند.
داروهای پیشگیرى
پزشک ممکن است داروهایى را برای کاهش فرکانس و شدت حملات، به ویژه اگر سردرد های تکرار شونده و مزمن داشته باشید که با مصرف داروهای ضد درد و سایر درمان ها تسکین پیدا نکرده است ، تجویز کند .
داروهای پیشگیرى عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، از جمله آمیتریپتییلین و پروتروپتیلین، داروهای رایج برای پیشگیری از سردرد تنشى هستند. عوارض جانبی این داروها ممکن است شامل یبوست، خواب آلودگی و خشکی دهان باشد.
داروهای ضد افسردگی دیگر
شواهدی وجود دارد که داروهای ضد افسردگی دیگرى مانند ونلافاکسین و میرتازپین تاثیر گذارند .
دارو هاى ضد انعقاد و شل کننده عضلات
داروهای دیگرى که ممکن است از سردرد تنشى پیشگیرى کنند شامل دارو هاى ضد انعقادی مانند توپیرامات می باشند. اما در این زمینه به مطالعات بیشترى نیاز است.
داروهای پیشگیرى ممکن است چندین هفته یا بیشتر طول بکشند تا در سیستم شما ایجاد شوند و اثر خود را بگذارند . بنابرین اگر پس از گذشت زمان کوتاهى از شروع مصرف دارو بهبودى نداشتید، نا امید نشوید.
پزشک درمان شما را نظارت خواهد کرد تا از تاثیرگذارى دارو ها مطمئن شود. در عین حال، استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد برای سردرد ممکن است با اثرات داروهای پیشگیرى تداخل ایجاد کند.
اگر هر کدام از این علائم یا نشانه ها را داشتید ، به اورژانس مراجعه کنید:
- سردرد شدید و ناگهانى
- سردرد با تب، سفت شدن گردن ، دو بینى، یا مشکلات گفتاری
- سردرد پس از ضربه به سر
شیوه زندگی و درمان های خانگی
استراحت، کمپرس سرد یا دوش آب گرم ممکن است تمام چیزهایى باشند که برای رفع سردرد تنشى به آن ها نیاز دارید . استراتژی هاى متفاوتى می توانند به کاهش شدت و فرکانس سردرد تنشى مزمن بدون استفاده از دارو کمک کنند. برخی از موارد زیر را امتحان کنید:
- استرس خود را مدیریت کنید.
- یک راه برای کمک به کاهش استرس با برنامه ریزی و سازماندهی روزتان است .
- راه دیگر استراحت بیشتر است .
- کمپرس گرم یا سرد. حرارت یا یخ ، هر کدام را که ترجیح می دهید ، روى سر خود اعمال کنید.
مقالات مرتبط: درمان فوری سردرد شدید
درمان هاى جایگزین سردرد تنشی
درمان های غیر متعارف زیر ممکن است در صورتی که سردرد تنشى دارید کمک کننده باشند:
طب سوزنی
طب سوزنی ممکن است موجب تسکین موقت سردرد مزمن شود. متخصصان طب سوزنی با استفاده از سوزن های بسیار نازک و یکبار مصرف شما را درمان می کنند که معمولا کمى باعث درد و یا ناراحتی می شود.
ماساژ
ماساژ می تواند به کاهش استرس و تنش کمک کند. به خصوص برای کاهش درد عضلات پشت سر، گردن و شانه مفید است.
تنفس عمیق
بیوفیدبک و درمان رفتارى. انواع درمان های آرام بخش در مقابله با سردرد تنشى مفید هستند.
پیشگیری از سردرد تنشی
علاوه بر ورزش منظم، تکنیک هایی مانند آموزش بیوفیدبک و آرامش درمانى می توانند به کاهش استرس کمک کنند.
آموزش بیوفیدبک
این تکنیک به شما می آموزد تا پاسخ های خاص بدن را که به کاهش درد کمک می کنند، کنترل کنید. در طی یک جلسه بیوفیدبک، شما به دستگاه هایی متصل می شوید که به شما در مورد عملکرد بدنتان مانند تنش عضلانی، ضربان قلب و فشار خون اطلاعاتى می دهند. پس از آن شما یاد مى گیرید چگونه تنش عضلانی و ضربان قلب و تنفس خود را کم کنید.
آرامش درمانى یا درمان رفتاری شناختی
این نوع درمان کلامى می تواند به شما کمک کند تا استرس خود را کنترل کنید و ممکن است به کاهش میزان و شدت سردرد کمک کند.
سایر تکنیک های آرام سازی
هر چیزی که به شما کمک می کند تا آرام شوید، از جمله نفس عمیق، یوگا، مدیتیشن و آرامش عضلانی پیشرفته، ممکن است به کاهش سردرد شما کمک کنند. شما می توانید تکنیک های آرامش بخش را در کلاس ها یا خانه با استفاده از کتاب ها یا نوارها یاد بگیرید.
استفاده از داروها و تکنیک های مدیریت استرس هم زمان می تواند موثر تر از هر یک به تنهایى باشد .
علاوه بر این، یک سبک زندگی سالم ممکن است به جلوگیری از سردرد کمک کند:
- خواب به اندازه کافی، اما نه زیاد
- سیگار نکشیدن
- ورزش منظم
- خوردن غذاهای منظم و متعادل
- نوشیدن مقدار زیادی آب.
- محدود کردن الکل، کافئین و قند
دکتر مجید کیهانی فرد متخصص مغز و اعصاب در تهران
- داروی چربی خون آتورواستاتین| نکات مهم مصرف و تداخلات دارویی - 1403-09-02
- رزوواستاتین؛ داروی چربی خون - 1403-08-23
- برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم | دکتر کیهانی فرد - 1403-08-20