فهرست مطالب
- 1 سکته مغزی زمانى رخ می دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع مى شود یا به طور قابل توجهی کاهش می یابد. دو نوع سکته مغزی وجود دارد: ایسکمیک و هموراژیک. سکته مغزی هموراژیک که در داخل مغز شما اتفاق می افتد، خونریزی داخل مغزی نیز نامیده می شود.
- 2 انواع سکته مغزی
- 3 1) سکته مغزى ایسکمیک
- 4 2) سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی زمانى رخ می دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع مى شود یا به طور قابل توجهی کاهش می یابد. دو نوع سکته مغزی وجود دارد: ایسکمیک و هموراژیک. سکته مغزی هموراژیک که در داخل مغز شما اتفاق می افتد، خونریزی داخل مغزی نیز نامیده می شود.
بدون اکسیژن ، سلول های مغزی می توانند به سرعت از بین بروند، که می تواند باعث آسیب دائمی مغز شود. سکته ى مغزی می تواند بزرگ یا جزئی باشد و عواقب آن می تواند از بهبودى کامل تا مرگ و میر باشد.
انواع سکته مغزی
دو نوع سکته مغزی وجود دارد: ایسکمیک و هموراژیک.
1) سکته مغزى ایسکمیک
سکته ى مغزى ایسکمیک ناشی از عدم جریان خون به بافت مغزی است. این امر می تواند زمانی ایجاد شود که شریان ها در مغز به علت بیماری مانند آترواسکلروز تنگ شوند. لخته ى خون ممکن است در شریان های باریک شکل گیرد و جریان خون را متوقف کند. که ترومبوز نامیده می شود. یکی دیگر از دلایل سکته های مغزی ایسکمیک آمبولی است. این اتفاق زمانى می افتد که یک لخته ى خون در جایی از بدن شکل می گیرد و سپس به مغز منتقل می شود و جریان خون را متوقف می کند.
2) سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی هموراژیک که در داخل مغز شما اتفاق می افتد، خونریزی داخل مغزی نیز نامیده می شود.
علائم سکته مغزی هموراژیک
علائم آن ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما تقریبا همیشه بلافاصله بعد از سکته ى مغزی اتفاق می افتد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن هوشیارى کامل یا کمى
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد ناگهانی و شدید
- ضعف یا احساس بی حس شدن در صورت، پا، یا بازو در یک طرف بدن
- تشنج
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- اشکال در صحبت کردن یا بلع
- سردرگمی یا بی قرارى
سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است پس سریعا باید به بیمارستان مراجعه کرد.
علل سکته مغزی هموراژیک
دو علت احتمالی براى پارگى رگ های خونی در مغز وجود دارد. شایع ترین علت آن آنوریسم است. آنوریسم زمانى اتفاق می افتد که یک بخش از رگ های خونی به علت فشار خون مزمن و خطرناک گشاد مى شوند و یا زمانی که دیواره رگ های خونی ضعیف است که معمولا مادرزادی است. این گشادى منجر به نازک شدن دیواره عروق و در نهایت پارگى آن ها می شود.
یک علت نادر سکته مغزى هموراژیک ناهنجاری شریانی-وریدى است. این اتفاق زمانى می افتد که شریان ها و ورید ها به صورت غیرطبیعى بدون اتصال مویرگی بین آنها به یکدیگر متصل می شوند. این ناهنجارى ها مادرزادی هستند. این بدان معنی است که در هنگام تولد حضور دارند، اما ارثی نیستند. علت دقیق رخ دادن آن ها در برخی افراد مشخص نیست.
درمان اضطراری و اورژانسى سکته مغزی هموراژیک
مراقبت های اضطراری فوری برای سکته مغزی هموراژیک ضروری است. این درمان بر کنترل خونریزی در مغز شما و کاهش فشار ناشی از خونریزی متمرکز است.
می توان از داروهایى برای کاهش فشار خون یا کم کردن خونریزی استفاده کرد. اگر سکته مغزی هموراژیک را در هنگامى که از رقیق کننده خون استفاده مى کردید ، تجربه کنید، خطر خونریزی بیش از حد را دارید. دارو هاى مقابله کننده با اثر رقیق کننده هاى خون معمولا در حین درمان اضطراری به بیمار داده می شوند.
درمان جراحی
هنگامی که یک سکته مغزی ایجاد می شود و با مراقبت اورژانسی تحت کنترل قرار می گیرد، ممکن است اقدامات درمان بیشتری نیاز باشد. اگر پارگی کوچک باشد و تنها مقدار کمی خونریزی و فشار ایجاد شده باشد، مراقبت حمایتی ممکن است تنها درمانى باشد که شما نیاز دارید. که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مایعات داخل وریدى
- استراحت
- کنترل سایر بیمارى ها
- درمان فیزیکی و یا گفتارى
برای سکته های جدی تر، ممکن است جراحی برای ترمیم رگ های خونی و توقف خونریزی مورد نیاز باشد. اگر سکته به علت ناهنجارى مادرزادى باشد، جراحی ممکن است برای ترمیم آن انجام شود. با این حال، این کار همیشه امکان پذیر نیست و بستگی به محل ناهنجارى دارد. همچنین ممکن است جراحی برای از بین بردن فشار ناشی از خونریزی و تورم مغز ضروری باشد.
بهبودى پس از سکته مغزى هموراژیک
مدت بازیابی و توانبخشی بستگی به شدت سکته مغزی و میزان آسیب بافتی که رخ داده است دارد. بسته به نیازهای شما ممکن است در انواع مختلف درمان انجام شود. گزینه ها ى درمانى عبارتند از: فیزیوتراپی یا گفتار درمانی. هدف اصلی درمان این است که تا آنجا که ممکن است عملکرد را بازگردانیم.
دوره بهبودی برای بسیاری از مردم ماه ها یا حتی سال ها طول می کشد. با این حال، اکثر افراد مبتلا به سکته ى مغزى کوچک و بدون عوارض در طول مدت بسترى در بیمارستان قادر به بازگرداندن عملکرد خوب در عرض چند هفته هستند .
پیشگیری از سکته مغزی هموراژیک
عوامل خطر خاصی برای سکته ى مغزی هموراژیک وجود دارد. اگر می توانید از این عوامل اجتناب کنید، شانس خود را کاهش می دهید. فشار خون بالا علت اصلی سکته ى مغزى هموراژیک است. کنترل فشار خون بهترین روش برای کنترل ریسک سکته است. در مورد چگونگی کنترل فشار خون با پزشک خود صحبت کنید.
مصرف الکل و مواد مخدر نیز عوامل خطر قابل کنترل هستند.
رقیق کننده های خون باعث جلوگیری از سکته مغزی می شوند، اما همچنین می توانند شانس سکته را از لحاظى افزایش دهند. اگر از رقیق کننده هاى خون استفاده مى کنید، حتما با پزشک خود در مورد خطرات احتمالى آن ها صحبت کنید.
دکتر مجید کیهانی فرد متخصص مغز و اعصاب در تهران
کلینیک فوق تخصصی دکتر مجید کیهانی فرد
- سرگیجه - 1403-05-21
- علائم سکته مغزی - 1403-05-15
- علائم تشنج در نوزادان – علائم مهم تشنج + فیلم - 1403-01-19