سردرد خوشه ای دردى است که در یک طرف سر ايجاد می شود. این درد اغلب در اطراف، پشت و یا بالای چشم با الگوى خوشه اى يا چرخشى رخ مى دهد. درد آن بسیار شدید است. بسیاری از بیماران درد آن را شبيه حفاری مته زنی در سر توصیف می کنند.
سردرد از 15 دقیقه تا حداکثر 3 ساعت طول می کشد. با این حال، می تواند تا هشت بار در روز ايجاد شود. این درد که بسیار هم آزاردهنده است می تواند با روش هایی کنترل شود. مطلب را بخوانید و اگر سوالی دارید در کامنت ها بپرسید. یا سردردی دارید که از این نوع نیست و می خواهید سریعتر درمان شود به مقاله “درمان فوری سردرد شدید” بروید.
فهرست مطالب
- 1 1- چه کسی دچار سردرد خوشه ای می شود؟
- 2 2- علائم و نشانه های سردرد خوشه ای چیست؟
- 3 3- چه عللى باعث سردرد خوشه اى مى شوند؟
- 4 4- چه چیزهايى سردرد خوشه ای را تحريک مى کنند؟
- 5 5- سردرد خوشه ای چگونه تشخیص داده می شود؟
- 6 6- درمان طبیعی یا دارويى سردرد خوشه ای و علائم مرتبط با آن چیست؟
- 7 7- آیا می توان از سردردهای خوشه اى پيشگيرى کرد؟
- 8 8-پیش آگهی سردرد کلاستر چگونه است؟
- 9 9- سردرد های خوشه چقدر طول می کشند؟
- 10 10- آیا سردرد های خوشه ای خطرناک اند؟
1- چه کسی دچار سردرد خوشه ای می شود؟
مردان دو تا چهار برابر بيشتر از زنان احتمال ابتلا به سردرد خوشه ای را دارند؛ با این حال، شيوع کلی آن بسیار کم است و حدود 1 در 1000 است. به دلیل نادر بودن آن، اطلاعات محدودى در دسترس است.
اگر چه اکثریت قریب به اتفاق مبتلايان بزرگسالان هستند ، اما اين نوع سردرد در کودکان زیر 6 سال نيز گزارش شده است.
2- علائم و نشانه های سردرد خوشه ای چیست؟
سردرد خوشه اى همیشه یک طرفه است. با این حال، ممکن است محل درد در برخى افراد تغيير کند .
اکثر افراد مبتلا به سردرد خوشه ای درد خود را در اطراف یا پشت چشم شرح می دهند. درد ممکن است در امتداد پیشانی، درون فک و یا در طول خط دندان ها ، و یا در سراسر گونه نيز ادامه داشته باشد . اغلب درد ممکن است به گوش، گردن یا شانه نيز انتشار یابد.
علاوه بر سردرد، بسیاری از افراد مبتلا به سردرد خوشه اى دارای علایم و نشانه هایی هستند که ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خيس شدن چشم . برخی از افراد ممکن است فقط قرمزی ملتحمه را داشته باشند.
- تورم يا افتادگى پلک
- آبريزش بينى
- افراد مبتلا به سردرد خوشه اى همچنین ممکن است علائمی داشته باشند که معمولا جزو علائم سردرد میگرنی نيز می باشند، از جمله حساسیت به نور، صدا و یا نور ممکن است رخ دهد. با این حال، بر خلاف سردرد میگرنی، تحرک سردرد خوشه ای را تشدید نمی کند. در واقع، بسیاری از افراد در طول سردرد احساس بی حالی می کنند.
3- چه عللى باعث سردرد خوشه اى مى شوند؟
علت خاص و علت آناتومیک سردرد خوشه اى شناخته شده نيست. در ام آر آى ، اتساع شریان چشم در طول سردرد خوشه اى حاد را نشان مى دهد ، در حالی که پت اسکن فعالیت درون سینوسی حفره ای را نشان می دهد. با این حال، در بسیاری از بیماران با سردرد هاى ديگر نیز اختلالات در مناطق مشابه دیده می شود، بنابراین این آزمایش ها نتايج قطعی نشان نمى دهند. شواهدی وجود دارد که هیپوتالاموس ممکن است در چرخه عود سردرد خوشه اى دخیل باشد. فعال شدن گانگلیون سه گانه ممکن است باعث تغییرات زیادی در سردرد خوشه ای شود، اما محرک فعال سازی این منطقه مشخص نشده است.
4- چه چیزهايى سردرد خوشه ای را تحريک مى کنند؟
بسیاری از بیماران شروع سردرد خود را هنگام خواب تجربه می کنند. علاوه بر این، الکل می تواند باعث تحريک سردردهای خوشه ای در بیمارانى شود که در میان یک چرخه ى از سردرد هستند. هيستامين و نيتروگليسيرين می توانند سردردهای خوشه ای در بیماران را تحريک کنند. تغيير فصلی در برخى بيماران نيز تحريک کننده است. برخی از بیماران دارای سردرد هاى خوشه اى هستند که ميزان آن با تغییرات محیطی یا تغییر سطوح استرس یا فعالیت تغيير پيدا می کنند. به نظر می رسد عوامل هورمونی یا قاعدگی باعث سردرد خوشه ای نمى شوند. سایر عوامل شامل سیگار کشیدن و سابقه خانوادگی است.
5- سردرد خوشه ای چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سردرد خوشه اى معمولا پس از بررسی شرح حال و سابقه ى سردرد و معاینه فیزیکی انجام می شود. سردرد خوشه اى در ارائه خود منحصر به فرد است و اغلب شرح حال برای تشخیص کافی است. در حالیکه هیچ مطالعه ى تصویربرداری یا آزمایش خون خاصى نمی تواند تشخیص سردرد خوشه اى را تایید کند، مى توان از ام آر آى یا سی تی اسکن مغز کمک گرفت تا تایید شود که عامل دیگری باعث علائم مشابه سردرد خوشه اى نشده باشد. در بعضی موارد، معاينه ى چشم برای ارزيابى وجود مشکل درون چشم نياز است .
6- درمان طبیعی یا دارويى سردرد خوشه ای و علائم مرتبط با آن چیست؟
درمان سردرد خوشه را می توان به دو دسته مجزا تقسیم کرد:
1) رفع سردرد حاد
2) جلوگیری از سردرد های آینده
- اکسیژن با ماسک به اکثریت بیماران در مدت کوتاه کمک می کند. با این حال، حمل دستگاه اکسيژن براى بیمار سخت مى باشد.
- سوماتريپتان هاى تزریقی در بسیاری از بیماران با سردرد خوشه اى سودمند هستند. این درمان در بیماران مبتلا به بیماری قلبی یا فشار خون بالا درمان نشده تداخل ايجاد مى کند. اسپری بینی یا نسخه خوراکی این دارو تاثير کم ترى دارد .
- دى هيدرو ارگوتامين، به صورت داخل وریدی، می تواند در درمان سردرد خوشه ای بسیار موثر باشد، اما در ٢٤ ساعت فقط يک بار مى توان از آن استفاده کرد اسپرى بينى ليدوکايين نيز به عنوان یک گزینه درمانى پیشنهاد شده است، اما باید به شیوه خاصی تجویز شود و اگر به درستی استفاده نشود، بی اثر است.
- استروئیدها می توانند برای کاهش چرخه ى سردرد بسیار موثر باشند. اما بايد کوتاه مدت از آن استفاده کرد زیرا مصرف طولانی مدت می تواند منجر به عوارض مهمی شود.
- ورپامیل ، لیتیوم ، والپوريک اسيد ، توپيرامات و ملاتونین می توانند در کاهش فرکانس و شدت چرخه ى سردرد خوشه اى مفید باشند.
- در موارد شديد جراحی پیشنهاد مى شود. ضایعات رادیوفرکانسی گانگلیون سه گانه می تواند فرکانس سردرد خوشه ای را کاهش دهد، اما با عوارض جانبی قابل توجه و کاهش عصب همراه است.
7- آیا می توان از سردردهای خوشه اى پيشگيرى کرد؟
هنگامی که سردرد خوشه اى درست تشخیص داده شود، درمان طولانی مدت می تواند برای کاهش یا جلوگیری از چرخه های آینده سودمند باشد. با این حال، ممکن است مدتی طول بکشد تا چرخه سردرد کنترل شود.
8-پیش آگهی سردرد کلاستر چگونه است؟
با گذشت زمان، فرکانس سردرد خوشه ای کاهش می یابد، اما ممکن است چندین سال طول بکشد. سردرد خوشه اى می تواند به مدت طولانی مدت از بین برود و سپس به حالت عادی بازگردد. به همین ترتیب با پزشک خود در مورد نیاز به ادامه درمان مواجه خواهید شد.
به نظر می رسد سردرد خوشه ای با سایر بیماری های عصبی مانند آلزایمر، بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروز ارتباط نداشته باشد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس دچار سردردهای شدید می شوند.
9- سردرد های خوشه چقدر طول می کشند؟
زمانی که چرخه ی سردرد های خوشه ای در افراد مختلف شروع می شود، طول آن متفاوت بوده و می تواند در بعضی افراد یک روز در میان و روزی یک بار اتفاق افتاده، و یا اینکه در برخی دیگر هر روز و تا هشت بار در روز درگیرشان کند. همچنین سردرد ها می توانند از ده الی پانزده دقیقه تا حتی سه ساعت طول بکشند.
10- آیا سردرد های خوشه ای خطرناک اند؟
خیر خوشبختانه خطرناک نبوده و باعث آسیب دائمی به مغز نمی شوند. با این حال به علت تکرار پذیر و ناخوشایند بودنشان می توانند کیفیت زندگی فرد را کاهش دهند. پس بهترین کار می تواند شناختن محرک های شروع سردرد و دوری از آنها باشد.
دکتر مجید کیهانی فرد متخصص مغز و اعصاب در تهران
- چرا سمت چپ سر درد می گیرد- سردرد سمت چپ سر - 1403-07-08
- سرگیجه - 1403-05-21
- علائم سکته مغزی - 1403-05-15
خسته نباشین من 3تا علائمشو دارم یکی سمت چپ سرم خیلی شدید به صورت ضربانی تیر میکشه درد شدید دارم از سمت چپ سرم به چشم سمت چپم میزنه انگاری از داخل دارن چشمو سولاخ میکنن فک سمت چپم از بالا درد میگیره شدید و اینکه رفتم دکتر گفتن که مشکلی نداری ولی من هر روز این مشکلو دارم روزی 2بارو دارم بیشتر کم تر ایا سردرد خوشه ای هست واقعا خسته شدم دیگه ممنون میشم جوابمو بدین