وقتی شما احساس می کنید تعادل ندارید، یا سرتان سبک شده است، پس سرگیجه گرفته اید، احتمالا با یک استراحت و دراز کشیدن مشکل شما رفع می شود، اما، وقتی این مشکل با علائم دیگری همراه بشود، (مثلا احساس کنید در حال غش کردن هستید) احتمالا مشکل بیشتری هست.برخی علائم مانند سرگیجه، از آن دسته علامت هایی هستند که به عنوان زنگ خطر نباید نادیده گرفته شوند. علت سرگیجه شما هرچه باشد باید پیدا و رفع شود.
اینجا علت های سرگیجه را بررسی می کنیم، ضمنا شما می توانید در مقاله سرگیجه های خطرناک ببینید که آیا سرگیجه تان در دسته خطرناک است یا نه.
فهرست مطالب
علت هایی که باعث سرگیجه می شوند
- بیماری های گوش داخلی: یکی از شایعترین دلایلی که شما را دچار سرگیجه می کند، بیماری ها و مشکلات گوش داخلی است. از جمله مشکلات گوش داخلی:
سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوشخیم (BPPV):
وقتی شما سریع از جایتان بلند شوید، یا در رختخواب بچرخید این نوع سرگیجه ایجاد می شود، که اتفاقا شایع هم هست. به این سرگیجه خوش خیم گفته می شود چون خطری ندارد. زیر یک دقیقه تمام می شود و با تغییر وضعیت سر اتفاق می افتد.
علت سرگیجه خوشخیم وضعیتی:
برای دانستن علت سرگیجه خوش خیم وضعیتی کمی نیاز است که ساختار گوشتان را بشناسید، گوش دو قسمت مسئول تعادل و مسئول شنوایی دارد؛ در قسمتی که مسئول تعادل بدن شماست، کریستال های کلسیم وجود دارد که به آن اتولیت هم گفته می شود. اگر این کریستالها وارد گوش داخلی بشوند، با حرکت مایع داخل مجاری گوش داخلی تداخل پیدا می کنند؛ بنابراین مجاری را به شکل غیرطبیعی تحریک می کنند، که نتیجه آن سیگنال اشتباه به مغز و نهایتاً سرگیجه است.
-
-
-
-
التهاب گوش داخلی (لابیرنتیت یا نوریت وستیبولار):
اگر آنفولانزا گرفته باشید، حتما گاه گاهی احساس کرده اید که شنوایی تان دچار مشکل می شود، عفونت های ویروسی مثلا همین آنفولانزا می توانند در گوش داخلی شما التهاب ایجاد کنند، التهاب یا در بخش تعادلی ایجاد می شود و یا در هر دو بخش شنوایی و تعادلی. در نهایت تفاوت هایی بین این دو حالت هست ولی هر دو منجر به همان سرگیجه می شوند. در مقالات جداگانه ای درباره این دو حالت صحبت می کنیم. اما اگر برایتان سوال است و یا هر سوالی دارید که ما نتوانستیم به شما پاسخ بدهیم، کافی است که در قسمت پرسش ها در سایت بپرسید و پاسخ دقیق و سریع دریافت کنید.
- پ ن : هر دو می‌توانند باعث سرگیجه شدید، تهوع و مشکلات تعادلی شوند، اما در لابیرنتیت، کاهش شنوایی و وزوز گوش نیز دیده می‌شود.
-
بیماری منییر:
علت دقیق منییر هنوز مشخص نیست، اما برخی معتقدند جمع شدن مایع در گوش داخلی باعث آن است و فرد را دچار حملات سرگیجه، کاهش شنوایی، وزوز گوش و احساس پری در گوش می کند.
-
-
-
افت فشار خون:
-
-
-
-
افت فشار خون وضعیتی (Orthostatic Hypotension):
اگر شما خیلی سریع از حالت نشسته بلند شوید و یا از حالت خوابیده تغییر وضعیت بدهید، خون به مغز نمی رسد و دچار سرگیجه می شوید. این نوع سرگیجه در سنین پائین هم شایع است.
-
کم‌آبی بدن:
-
-
-
کم آب شدن بدن هم یکی از علت های شایع سرگیجه است. مقدار زیادی از خون بدن را آب تشکیل داده است. اگر آب نخوریم، حجم کلی خون کم می شود و نرسیدن خون کافی به مغز باعث سرگیجه می شود.
افت قند خون (هیپوگلیسمی):
افراد دیابتی بارها و بارها سرگیجه را تجربه کرده اند. مخصوصا کسانی که انسولین استفاده می کنند اگر دچار افت قند خون شوند، سرگیجه به سراغشان می آید.
مشکلات قلبی عروقی:
کاهش جریان خون یا ضربان نا منظم قلب هم به دلیل ایجاد مشکلات در خونرسانی احتمال سرگیجه ایجاد کردن دارند.
عوارض جانبی داروها:
بسیاری از داروها، از جمله داروهای فشار خون، ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج، و آرام‌بخش‌ها هم عوارض جانبی مثل سرگیجه دارند.
اضطراب و استرس:
استرس و اضطراب شدید، به خصوص در حملات پانیک، می‌توانند الگوی تنفس (هایپرونتیلاسیون) را تغییر می دهد و تعادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن خون را به هم می زند که به سرگیجه منجر می شوند.
کم‌خونی (آنمی):
کمبود گلبول‌های قرمز سالم هم ممکن است باعث احساس خستگی، ضعف و سرگیجه شود.
میگرن:
برخی از انواع میگرن (به خصوص میگرن وستیبولار) با سرگیجه همراه می باشند.
سایر علل:
-
-
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- آسیب سر (مانند ضربه مغزی)
- برخی بیماری‌های عصبی (مانند پارکینسون و ام‌اس)
- خستگی شدید یا کمبود خواب
- گرمای زیاد و گرمازدگی
- پارگی آنوریسم مغزی
- سکته مغزی
- صرع و تشنج
-
علائم شایع سرگیجه
برخی از علائم شایع سرگیجه که در افراد مختلفی مشاهده می‌شوند عبارتند از:
- سردرگمی یا مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
- درد، فشار، سنگینی یا سفتی در قفسه سینه، شانه‌ها، گردن، بازوها، فک یا پشت که به‌صورت فشار بر روی هر یک از این قسمت‌ها یا احساس پری مشخص می‌شود. گیجی همراه با درد قفسه سینه، می‌تواند نشانه حمله قلبی نیز باشد.
- حالت تهوع یا عرق سرد
- بی‌حسی یا احساس ضعیف شدن عضلات صورت، بازو یا پا (مقاله های بی حسی سر و بی حسی پا را بخوانید)
- مشکل در بلعیدن غذا
- تغییر بینایی در یک یا هر دو چشم و افتادگی پلک در یک طرف
- گیجی یا بیهوش شدن
- تغییر یا از دست دادن شنوایی و صدای زنگ مانند در گوش
- هر گونه تغییر بینایی مانند تار شدن دید
- سردرد غیر معمول یا شدید
- احساس حرکت زمانی که بدن ساکن است
- احساس غش کردن یا احساس سبکی سر
- مشکلات تعادل، مانند عدم توانایی ایستادن یا احساس افتادن
- احساس اضطراب یا وحشت
اگر این علائم بیش از 15 دقیقه طول بکشد، باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید. همچنین، اگر احساس می‌کنید درد در حال گسترش است یا نمی‌توانید نفس بکشید، باید فورا با اورژانس تماس بگیرید.
بیماری‌های مرتبط با سرگیجه
سرگیجه همراه با موارد زیر نشانه بیماری‌های دیگر است:
- گیجی همراه با وزوز گوش (زنگ در گوش)، کم شنوایی یا احساس فشار در گوش یا کیپ شدن گوش نشانه ابتلا به بیماری منیر است.
- سرگیجه شدید همراه با حالت تهوع و استفراغ و عدم توانایی بلعیدن غذا که نشانه مشکلات گوارشی است.
- گیجی همراه با دوبینی یا تکلم که نشان می‌دهد دچار سکته شده‌اید.
- اگر پس از ایستادن اغلب احساس سبکی سر می‌کنید به فشار خون ارتواستاتیک مبتلا شده‌اید.
- تنگی نفس همراه با سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از شرایط تهدیدکننده زندگی مانند لخته شدن خون در ریه‌ها یا شریان‌ها یا حتی حمله قلبی باشد.
- افتادن و مشکل راه رفتن به‌همراه گیجی ناگهانی و ضعف در یک طرف بدن می‌تواند به‌معنای سکته باشد.
- همچنین، هرکسی که گیجی و سردرد بد، تب بالا یا حالت تهوع دارد باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد. گیجی همراه با تب و از دست دادن تعادل، مشکل در صحبت کردن و افتادگی صورت می‌تواند نشانه سکته باشد.
- سردرد شدید و سفت شدن ناگهانی گردن همراه با سرگیجه و تغییرات بینایی می‌تواند از علائم خونریزی زیر عنکبوتیه باشد. در صورت مشاهده هرگونه نشانه گیجی باید به اورژانس مراجعه کنید.
چه زمانی سرگیجه خطرناک است
علائم گیجی اغلب متفاوت هستند و اکثر این علائم کمتر از یک دقیقه طول می‌کشند. ممکن است در بین هر اتفاق احساس عدم تعادل خفیف کنید. برخی از افراد در بین دوره‌های سرگیجه اصلا هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند.
علائم سرگیجه های خطرناک می‌تواند شما را در معرض خطر سقوط و آسیب قرار دهد. این مشکل به‌تنهایی اغلب دلیلی برای نگرانی نیست، به‌خصوص اگر بعد از چند لحظه برطرف شود. با این حال، اگر علائم دیگری مانند غش کردن دارید، باید با پزشک خود صحبت کنید. عوامل متعددی باعث این مشکل می‌شوند، مانند اضطراب یا حساسیت به دارو.
اما گیجی ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی زمینه‌ای باشد. اگر دچار سرگیجه‌های مکرر یا جدی هستید، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید. به‌عنوان مثال، برخی از مشکلاتی که می‌تواند همراه با گیجی باشد، نشانه‌های سکته مغزی است، از جمله تغییر در بینایی یا گفتار، بی‌حسی و ضعف در صورت یا چند اندام.
همچنین، اگر دچار استفراغ شدید ناگهانی بدون علت شناخته‌شده، دوبینی یا ناتوانی در به حرکت درآوردن بازوها یا پاهای خود هستید، باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید. از طرف دیگر، سبکی سر، همراه با تنگی نفس، کمردرد و غش علائم بسیار شایعی هستند.
مراجعه به پزشک
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، هرگونه بیماری خطرناک و تهدیدکننده زندگی ممکن است فقط با سرگیجه شروع شود. در موارد زیر باید با پزشک تماس بگیرید:
- هر گونه گیجی شدید برای اولین بار
- گیجی بدون هرگونه علت مشخص یا سرگیجه ناگهانی
- هر گونه تغییر در الگوی ثابت سرگیجه
- بدتر شدن علائم فعلی یا ظهور علائم جدید
- سرگیجه پس از مصرف داروهای جدید
برای تعیین دلایل احتمالی این‌که چرا سرم گیج میره همیشه باید با پزشک مشورت شود. درمان دارویی برای گیجی به علت آن بستگی دارد و باید توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی شود.
علائم سرگیجه را جدی بگیرید
سرگیجه یک مشکل رایج است و برای توصیف طیفی از احساسات مانند احساس ضعف، خستگی یا بی‌ثباتی استفاده می‌شود. اگر سرگیجه یا احساس بی‌حالی و از دست دادن تعادل دارید و فکر می‌کنید که خود یا اطرافتان در حال چرخش هستند. این مشکل یکی از دلایل اصلی مراجعه بزرگسالان به پزشک است و بین 20 تا 30 درصد افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
:منابع
https://www.healthdirect.gov.au/dizziness
