فهرست مطالب
- 1 درمان سکته مغزی به روش استنت گذاری (درمان سکته مغزی بدون جراحی)
- 1.1 چه زمانی از استنت مغزی استفاده می شود
- 1.1.1 آنوریسم مغزی چیست
- 1.1.2
- 1.1.3 روش کویل گذاری در مغز
- 1.1.4 فیلم کویل گذاری در رگهای مغزی
- 1.1.5
- 1.1.6 استنت گذاری مغزی در درمان سکته مغزی ایسکمیک
- 1.1.6.1 آیا تنگی عروق و گرفتگی عروق در هر شرایطی تحت درمان استنت قرار می گیرد
- 1.1.6.2 روش استنت گذاری برای درمان تنگی عروق به چه شکل انجام می شود
- 1.1.6.3 عوارض درمان سکته مغزی و یا تنگی عروق به روش استنت
- 1.1.6.4 درمان استنت برای چه کسانی قابل انجام نیست
- 1.1.6.5 قرار گرفتن این استنت چه تاثیری در زندگی آینده بیمار خواهد داشت
- 1.1.7
- 1.1.8 مرکز و کلینیک درمان سکته مغزی در تهران
- 1.1 چه زمانی از استنت مغزی استفاده می شود
درمان سکته مغزی به روش استنت گذاری (درمان سکته مغزی بدون جراحی)
استنت گذاری مغز به عنوان یکی از روشهای جدید درمان سکته مغزی مورد سوال دوستان قرار می گیرد که استنت چیست، چگونه استفاده می شود، چه فوائدی در استفاده از آن هست، عوارضی که شامل می شود چیست و بسیاری سوالات دیگر، کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر کیهانی فرد به عنوان یکی از معدود پزشکان کشور که در ایران به انجاک این روش می پردازد این مقاله را به موضوع مربوطه اختصاص داده است، بنابراین اگر می خواهید بدانید استنت مغزی چیست و چگونه به عنوان یکی از جدیدترین راههای درمان سکته مغزی استفاده می شود یک تعریف ساده از آن می آوریم، استنت در حقیقت یک دیواره نگه دارنده درون شریان های مغزی است.
استنت یک لوله باریک است که به سختی دیواره رگ نیست ولی درون رگ های مغز گذاشته می شود تا از سست شدن دیواره و تخریب جلوگیری کنند، استنت ها جریان خون را به شکل قوی نگه می دارند.
استنت ها ساخته شده از مش های سیمی هستند، مش از نیتینول که ترکیبی از نیکل و تیتانیوم است، این مش ها در زمانی که وارد رگ بیمار می شوند به صورت بسته و جمع شده هستند، زمانی که با کمک یک کتتر کوچک استنت وارد رگ شده و در جای درست قرار گرفت، به صورت کامل باز و به شکل لوله مانند اطراف دیواره داخلی رگ را می پوشاند.
چه زمانی از استنت مغزی استفاده می شود
دو کاربرد اصلی و مهم استنت ها درمان آنوریسم مغزی (پارگی آنوریسم می تواند منجر به سکته هموراژیک و یا خونریزی مغزی شود) و درمان گرفتگی عروق مغزی ( که می تواند منجر به سکته مغزی شود) که به آن اینتراکرانیال استنوزیس یا تصلب شراین گفته می شود، درمان سکته مغزی و خونریزی مغزی از طریق این استنت ها در زمان مناسب قابل انجام است به این معنی که اگر بیمار در زمان مناسب، حداکثر بیست و چهار ساعت بعد از سکته مغزی و خونریزی به بیمارستان منتقل شده باشد پزشک می تواند با کمک این استنت ها محل خونریزی را کنترل نموده و از عوارض سکته مغزی که از بین رفتن سلولهای مغز و از دست دادن توانایی های فردی و اجتماعی است جلوگیری کند.
آنوریسم مغزی چیست
آنوریسم مغزی به ضعف دیواره رگها اطلاق می شود که در آن دیواره رگ به صورت تاول و یا توت های برآمده ظاهر می شود، در این حالت پوسته رگ نازک بوده و با فشار خون بالا ممکن است دچار پارگی شده و باعث ایجاد خونریزی در مغز شود در این صورت درمان آنوریسم و یا پس از پارگی درمان سکته مغزی با کمک استنت یکی از گزینه های درمانی مد نظر قرار می گیرد.
عفونت، سوابق ارثی و ژنتیکی، ضربه و آسیب دلایلی هستند که می توانند در پیدایش آنوریسم مغزی دخیل باشند، سیگار کشیدن و همچنین فشار خون بالا خطر ابتلا به آنوریسم را افزایش می دهد.
در نهایت کشش سطح در دیواره رگها می تواند منجر به نازک شدن دیواره و پاره شدن آنوریسم شود، این پارگی می تواند عوارض بسیار ناتوان کننده و آسیب های مغزی عمیق شود.
کویل آنوریسم و استنت گذاری روشی است که می تواند جلوی پارگی و ایجاد یک آسیب دیدگی عمیق را در صورتی که آنوریسم در یک محدوده اندازه خاص باشد بگیرد، آنوریسم های مغزی از یک اندازه به بعد به این روشها و یا به روش کلیپ کردن درمان می شوند.
روش کویل گذاری در مغز
برای کویل آنوریسم، جراح مغز با استفاده از یک لوله بسیار کوچک و انعطاف پذیر کتتر کوچکی را به سمت محل آنوریسم هدایت می کند و پس از رسیدن به آنوریسم با وارد کردن کویل به آنوریسم آن را مسدود می نمایند، این کویل ها باعث کاهش جریان خون در آنوریسم و لخته شدن خون در این محل می شوند، به این ترتیب آنوریسم را از داخل رگ درمان می کنند.
اغلب برای حمایت از روش کویل گذاری در آنوریسم هایی که شکل غیر معمل دارند از استنت استفاده می کنند، اگر گردن آنورسم پهن باشد لازم است تا کویل در محل ثابت شود، در غیر اینصورت نه تنها به این معنی است که آنوریسم درمان و فیکس نشده بلکه کویل هم به راحتی و با مهاجرت به رگهای دیگر می تواند موجب سکته مغزی شود.
به این ترتیب هنگامی که یک استنت در پایه آنوریسم قرار می گیرد می تواند به عنوان یک نگهدارنده عمل کند و پزشک جراح مغز از قرارگیری کویل در محل مناسب خود مطمئن شود، با این روش درمان آنوریسم هایی که تا کنون امکان پذیر نبودند، امکان پذیر می شود.
فیلم کویل گذاری در رگهای مغزی
فیلمی که در اینجا آورده ام همانطور که می بینید نشان دهنده کویل آنوریسم در دو حالت آنوریسم با گردن کوچک و آنوریسم با گردن بزرگ است، در حالتی که پزشک از شکل آنوریسم مطمئن بوده و اطمینان حاصل کند که کویل از جای خود مهاجرت نخواهد کرد تنها از کویل استفاده و آنورییسم را مسدود می کند ولیکن اگر آنوریسم با پایه وسیع باشد قبل از قرارگیری کویل از استنت گذاری استفاده می شود.
همانطور که آورده شد از طریق استنت گذاری درمان آنوریسم مغزی و درمان سکته مغزی امکان پذیر ست، همچنین گفته شد که تصلب شراین نیز با این روش درمان می شود، می توانید در مقاله بعدی روش درمان تصلب شراین را مطالعه کنید.
استنت گذاری مغزی در درمان سکته مغزی ایسکمیک
از دیگر کاربردهای استنت مغزی درمان تنگی عروق و گرفتگی عروق مغزی است، در این تاپیک به چگونگی انجام این پیشگیری و نیز درمان سکته مغزی ایسکمیک می پردازیم.
یکی از شرایطی که باعث ایجاد سکته مغزی می شود گرفتگی عروق مغز است، در این حالت پلاک هایی از جنس چربی و برخی دیگر سلولهای خونی به شکل لخته در شریان های مغزی ته نشین می شوند، اگر این پلاکها به قدری باعث گرفتگی شوند که جریان خون دچار اختلال شود سکته مغزی ایجاد می شود، اگر به سرعت و در زمانی کوتاه این گرفتگی رفع و جریان خون مجدد برقرار شود بیمار از عوارض سکته مغزی نجات خواهد یافت.
گرفتن سرخرگی که خون را به مغز می رساند باعث می شود تا سلولهای مغز با کمبود مواد غذایی و اکسیژن مواجه شوند و با سرعت زیادی از بین بروند، در صورتی که جلوی این روند گرفته نشود عوارض سکته مغزی به شکلی پایدار باقی مانده و گاهی تا آخر عمر همراه وی هستند.
آیا تنگی عروق و گرفتگی عروق در هر شرایطی تحت درمان استنت قرار می گیرد
در بسیاری از بیماران، درمان تنگی عروق به کمک درمان های دارویی مانند آسپیرین و رقیق کننده های خونی و همچنین تغییر شیوه زندگی انجام می شود و معمولا اکثر بیماران پاسخ خوبی را از این روشها دریافت می کنند ولیکن اگر درمان دارویی در این شرایط مفید واقع نشود و یا تنگی این شریان ها 70 درصد و یا بیشتر از این مقدار باشد بایست درمان به کمک استنت فورا انجام و رگ مسدود شده باز شود زیرا احتمال سکته مغزی در این فرد بسیار زیاد بوده و درمان سکته مغزی نه تنها به لحاظ روحی بلکه به لحاظ اقتصادی نیز آسیب های زیادی را به بیمار و خانواده وی می رساند.
روش استنت گذاری برای درمان تنگی عروق به چه شکل انجام می شود
این روش با کمک دستگاه آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی انجام می شود که در آن پزشک با استفاده از یک کتتر کوچک از درون رگهای موجود در ران ها وارد شریان ها شده و کتتر را از درون رگ به سمت مغز هدایت می کند در حالیکه یک استنت به حالت مش جمع شده به درون رگ مسدود هدایت می کند، زمانی که کتتر به محل مسدود شده رسید مش باز شده و رگ مسدود شده کاملا باز می شود و جریان خون مجدد برقرار می شود.
فیلمی که در اینجا آورده شده روند انجام این روش درمان سکته مغزی را نشان می دهد.
عوارض درمان سکته مغزی و یا تنگی عروق به روش استنت
این نوع درمان نیز همانند همه درمانهای دارویی و غیر دارویی ممکن است خطرات و عوارضی را به دنبال داشته باشد ولیکن با توجه ب کمتر تهاجمی بودن این روش عوارض کمتری بیمار را تهدید می کند این عوارض عبارتند از
- حرکت استنت و جا به جایی
- احتمال پاره شدن رگ در هنگاه جایگذاری استنت
- سوراخ شدن شریان
- خونریزی درون مغز
نکته لازم به ذکر اینجاست که موارد گفته شده احتمال ضعیف داشته و در اکثر قریب به اتفاق موارد بیمار عوارضی را دریافت نمی نماید، بیمارانی با شرایط خاص به عنوان مثال با تنگی عروق بین 70 تا 99 درصد که تنها با کمک دارو درمان می شوند احتمال بالایی در سکته مغزی دارند، همچنین بیمارانی با انوریسم مغزی درمان نشده ممکن است دچار پارگی آنوریسم شده و سکته هموراژیک برای آنها اتفاق بیافتد از این بابت این نوع درمان برای این دسته افراد لزوم بیشتری داشته و بایست حتما با پزشک مشورت کنند.
درمان استنت برای چه کسانی قابل انجام نیست
درمان استنت برای افرادی که قادر به مصرف داروهای ضد لخته خون شدن خون نیستند قابل انجام نیست
کسانی که دارای شریان های مسدود شده هستند که به این ترتیب نمی توان از طریق این رگها به شریان ها در ساختار مغز دسترسی پیدا کرد.
قرار گرفتن این استنت چه تاثیری در زندگی آینده بیمار خواهد داشت
گذاشتن استنت می تواند باعث نجات جان بیمار شود و یا وی را از درگیر شدن در یک عارضه جدی مانند سکته مغزی حفظ کند، با اینحال لازم است تا از آن پس بیمار احتیاط هایی را در زندگی خود داشته باشد
وجود یک استنت ممکن است باعث ایجاد خونریزی شود به همین دلیل احتیاط زیادی لازم است
از آنجایی که یکی از واکنش های معمول بدن می تواند پوشیده شددن استنت با لخته خون باشد و سطح استنت دچار لخته خون شود پزشک برای تمیز نگه داشتن استنت دارو تجویز می نماید، این داروها که به آنها رقیق کننده های خون نیز اطلاق می شود مانند آسپیرین و پلاویکس (کلوپیدوگرل) باعث رقیق شدن خون و بالارفتن احتمال خونریزی در بدن می شوند.
داروهای رقیق کننده خون ممکن است برای یک دوره کوتاه و یا یک دوره طولانی مصرف نیاز باشند، قطع خودسرانه این داروها به طور چشمگیری احتمال ایجاد خطر سکته مغزی را افزایش می دهد.
دغدغه و سوال بسیاری از بیماران برای درمان سکته مغزی و یا پیشگیری از آن این است که چگونه می توانم متوجه خطر و احتمال سکته مغزی باشم و چه زمانی به پزشک مراجعه کنم، در این موارد باید گفت علائم قبل از سکته مغزی و یا علائمی که نشان دهنده یک سکته مغزی خفیف است به شما اخطار می دهد در خطر سکته مغزی هستید، در همین سایت مقالات متعددی از علائم سکته مغزی، سکته مغزی خفیف و راههای توجه به این بیماری ها آورده ایم، می توانید از قسمت مقالات به مقالات مربوط به سکته رفته و آنها را مطالعه کنید.
مرکز و کلینیک درمان سکته مغزی در تهران
دکتر مجید کیهانی فرد فوق تخصص سکته مغزی و جراح مغز از سال 1392 در ایران شروع به انجام این روش نموده است، ایشان دوره فلوشیپ خود را در رشته جراحی عروق در سوئیس گذرانده و هم اکنون در بیمارستانهای تریتا، ابن سینا، پیامبران و … در حال درمان سکته مغزی ، آنوریسم مغزی و گرفتگی عروق به روش استنت گذاری، کلیپ، کویل و تزیرق tpa هستند.
بیماران گرامی این نکته را در نظر بگیرید که این روشهای کم تهاجمی هم زمان با پیشرفت علم در تمام کشورهای پیشرفته در ایران در حال انجام است و تنها در صورتی برای بیمار قابل انجام است که مراجعه در زمان مناسب (حداکثر بیست و چهارساعت در سکته مغزی و حد اکثر شش ساعت در تزریق tpa ) قابل انجام است، بنابراین بیماران محترم به محض دریافت کمترین علائم سکته مغزی بایست به بیمارستان های مربوطه مراجعه کنند حتی اگر علائم در چند ثانیه محو شوند.
منابع:
- چرا سمت چپ سر درد می گیرد- سردرد سمت چپ سر - 1403-07-08
- سرگیجه - 1403-05-21
- علائم سکته مغزی - 1403-05-15