علت تشنج در سن بالا چیست، چرا بزرگسالان تشنج می کنند

چرا در برخی بزرگسالان با وجود نداشتن پیشینه قبلی به طور ناگهانی تشنج اتفاق می افتد؟ تشنج در هر سنی ممکن است ولی در سنین مختلف نشانه های مختلف و دلایل مختلفی خواهد داشت، تشنج در سنین بالا می تواند نشانه ای برای سایر بیماری ها باشد سکته مغزی، تومورهای مغز، تشنج ناشی از مصرف دارو ها و برخی دیگر شرایط به عنوان علت تشنج در سن بالا مطرح می شوند، اغلب اوقات زمین خوردن ناگهانی و یا تکانهای شدید و از دست دادن هوشیاری به معنی تشنج است ولی تشنج در همه افراد به یک شکل بروز نمی کند و ممکن است در افراد مختلف به شکل های مختلف اتفاق بیافتد.

در افراد مسن اگر سابقه تشنج نداشته اند و به یکباره دچار چنین حالتهایی می شوند باید به دنیال یک علت زمینه ای بود، مثلا بیماری های نورولوژیک (مغز و اعصاب) از جمله دلایلی هستند که با افزایش سن احتمال ابتلا به آنها هم افزایش می یابد و با سن بیمار ارتباط دارند و تشنج به عنوان یک علامت ثانویه بروز می کند؛ در این شرایط اگر علت و بیماری که باعث شده فرد تشنج داشته باشد تشخیص داده شود و درمان شود نیازی به مصرف داروی ضد تشنج در مدت طولانی نخواهد بود

با اینکه علت درصد بالایی از تشنج ها در بزرگسالی هنوز هم به طور کامل شناخته شده نیستند ولی می توان گفت به طور خاص در افراد مسن، بیماری های مغزی و عروقی و انسفالوپاتی های متابولیک (به معنی بیماری مغزی که به دلایلی از جمله عفونت ها، تجمع سموم و یا نارسایی در اندامها به وجود می آید) از دلایل تشنج هستند.

علت هایی که می تواند باعث تشنج ثانویه در بزرگسالان شود چیست

برخی دلایلی که باعث تشنج ثانویه در بزرگسالان می شود عبارتند از

• سکته شدید
• ترک ناگهانی اعتیاد به الکل
• بیماری آلزایمر
• بیماری های عروق مغزی
• تغییر الکترولیتهای خون (هایپو منیزیمی ….)
• بیماری های غدد درون ریز
• تب
• مشکلات کبدی
• گرمازدگی
• کاهش قند خون
• هایپر گلایسینی غیر کتوتیک
• عفونت در سیستم اعصاب مرکزی (مننژیت ، انسفالیت ….)
• مصرف برخی داروها
• قطع مصرف برخی داروها (بنزودیازپین و …)
• نارسایی کلیه
• وضعیت سمی (اوره)
• آسیب های وارده به مغز
• تومور
• افسردگی

شایعترین علت تشنج در سن بالا

سکته مغزی

با افزایش سن و تجمع پلاک های چربی در رگها و یا بیماریهای زمینه ای مانند دیابت، رگهای واریسی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، یک جا نشستن ها و یا کم تحرکی در افراد مسن، فشارهای روحی و دیگر مشکلات احتمال سکته مغزی هم افزایش پیدا می کند، طبق تحقیقاتی که انجام شده است احتمال تشنح در سن بالا در بین افرادی که سکته مغز داشته اند بیست برابر بیشتر از سایرین است.

سکته های مغزی هموراژیک (سکته در اثر خونریزی مغزی) از دلایل پر اهمیت در تشنج بزرگسالان است ( آمار آن در برابر سکته مغزی نان هموراژیک (بدون خونریزی) کمتر است)، این بیماران اکثرا در کمتر از دو هفته پس از سکته مغزی این علائم را خواهند داشت و اغلب بین بیست و چهار تا چهل و هشت ساعت پس از سکته آشکار می شود و تنها درصد کمی از آنها دچار صرع هستند، صرع دیررس ممکن است مربوط به اختلالات بالینی در سکته های خفیف باشد.

پلی فارمسی (مصرف داروهای مختلف و همزمان)

بزرگسالان با افزایش سن و شروع برخی بیماری های مزمن اغلب داروهای زیادی را مصرف می کنند، مصرف دارو به طور همزمان یکی از دلایل شایع بروز تشنح در بزرگسالی است که به آن سندروم پلی فارمسی گفته می شود، پلی فارمسی یکی از شایعترین علتها برای تشنح در سن بالا است، که البته نظام سلامت باید به سمتی پیش برود که با تشکیل پرونده های سلامت پزشکی الکترونیکی در بیماران از  بروز این سندروم جلوگیری نماید

همچنین در رابطه با موضوع مطرح شده پس از پلی فارمسی سکته مغزی، ترک ناگهانی در اعتیاد الکل و تغییرات الکترولیتی خون به عنوان دلایل شایع مورد بررسی قرار می گیرند، در بین تمامی گروههای سنی عفونت سیستم اعصاب مرکزی (سی ان اس) ، سکته مغزی و نیز گرمازدگی به عنوان دلایل معمول مطرح می شوند.

بیماریها و اختلالات مغزی و دمانس

دمانس یا زمال عقل که نوع شایع آن آلزایمر گفته می شود می تواند احتمال تشنج در افراد مسن را تا حد 5 تا 10 برابر افزایش دهد، در این بیماران قسمتهایی از مغز که مسئول حافظه، یادگیری، تکلم و منطق است دچار مشکل و بیماری می شود و به طور معمول به عنوان یک بیماری پیشرونده رفتار می کند، در بیماران آلزایمر در مراحل پیشرفته بیمار قادر به شناخت خود و یا اطرافیانش نیست، این بیماران شدیدا در معرض آسیب هستند و به مراقبت زیاد نیاز دارند.

تشنج در اثر داروهای تجویز شده

داروهای مختلفی می توانند با شروع تشنج در ارتباط باشند، در یک تحقیقات بیمارستانی ایزونیازید (داروی مطرح شده در درمان سل) و داروهای روانگردان بیشترین محرک در ایجاد تشنج بوده اند، برونکودیلاتور (درمان آسم برونش ،بیمارانی که مبتلا به بیماریهای مزمن انسدادی ریه هستند)، انسولین، داروی ایزونیازید (درمان سل) و لیدوکائین در ایجاد تشنج موثر بوده اند.

داروهای روانپزشکی

تقریبا تمامی بیمارانی که تحت درمان با داروهای روانپزشکی هستند در معرض خطر افزایش احتمال تشنج ناشی از دارو هستند، ریسک ابتلا در دسته ای از بیماران با شرایط زیر افزایش می یابد

• افرادی که از قبل دچار سابقه تشنج بوده اند
• سابقه تشنج در اثر مصرف دارو داشته اند
• در نوار مغز آنها رفتار غیرطبیعی در امواج مغزی مشاهده می شود
• کسانی که در گذشته با بیماری های سیستم اعصاب مرکزی و یا ضربه به سر رو به رو بوده اند

این احتمال در زمانی که دارو ها با دوز بالاتر درمانی مصرف می شوند و یا اینکه شدت درمان بیمار افزایش پیدا می کند بالاتر می رود، داروهای کلرپرومازین (داروی آنتی سایکوتیک در درمان اختلالات شدید روحی) و کلوزاپین (داروی درمان روانپریشی) در ایجاد تشنج نقش بیشتری داشته اند.

در بین داروها الانزاپین نیز از دسته داروهایی مطرح شده است که می تواند علت تشنج در سن بالا در بین بیماران تشنج ناشی از دارو که نوار مغز آنها نشان دهنده اب نرمالیتی یا غیر طبیعی بودن باشد بوده است، در بین این بیماران درمان با داروهای مطرح شده پیشنهاد نمی شود، به جای آن درمان در دوز کمتر داروهای آنتی سایکوتیک مطرح می شود، داروهایی از قبیل ریسپریدون، هالوپریدول، فلوفنازین، پیموزاید، داروی مولیندون، تری فلوپرازین و تیوریدازین

آسیب تروماتیک مغز

تشنج در بزرگسالی ممکن است نتیجه یک آسیب وارد شده به مغز باشد، در بین بیمارانی که با آسیب های مغز مواجه هستند احتمال تشنج های دیررس در هفته ها، ماه ها و یا حتی سالهای بعد نیز وجود دارد که احتمال رخ داد آن در اثر فشارهای عصبی ، بیشتر می شود. بسیاری از این تشنج ها به فاصله یک تا دو سال پس از آسیب شروع می شود، از آنجایی که آسیب به مغز و افزایش فشار داخل جمجمه احتمال ایجاد تشنج ددیر رس را افزایش می دهد.

باید برای این بیماران اقدامات پیشگیرانه انجام شده و حتی الامکان سریعتر درمان شوند، در این شرایط پزشک از داروهای ضد تشنج پرولاکتیک استفاده می کند و البته طول درمان بسته به شرایط بیمار، نوع آسیب و نتیجه نوار مغز بیمار متفاوت خواهد بود، در صورتی که بیمار تشنجی نداشته باشد دارو به تدریج و پس از مدتی متوقف می شود زیرا ارزش داروهای ضد تشنج در جهت پیشگیری از تشنج اثبات نشده است.

گرمازدگی

هیپرترمی همراه با پاسخ التهابی سیستماتیک که باعث اختلال عملکرد چندگانه ارگانها و اغلب مرگ می شود به عنوان گرمازدگی شناخته می شود، این نوع گرمازدگی نیز به عنوان علت تشنج در بزرگسالان مطرح می شود، در این شرایط بنزودیازپین های تزریقی (مثلا لورازپام یا دیازپام) برای پیشگیری از تشنج استفاده می شوند، تشنج ممکن است در مرحله خنک شدن برای درمان این شرایط ایجاد شود.

هیپومنیزیمی علت تشنج در بزرگسالان و کودکان

هیپومنیزیمی به حالتی از بدن گفته می شود که میزان منیزیم در خون کمتر از حد نرمال باشد، این شرایط می تواند با ایجاد تحریک پذیری در بافت مغزی سبب تشنج در افراد شود، کمبود منیزیم ممکن است در اثر برخی شرایط از قبیل رژیم غذایی نامناسب، عدم جذب منیزیم و یا کاهش جذب منیزیم در دستگاه گوارش، دفع منیزیم در کلیه ها به وجود بیاید، کمبود منیزیم می تواند منجر به تشنج و حتی ایست قلبی شود.

احتمال حمله تشنج در بیماران صرع در مراجعه به دندانپزشکی

بیماران مصروع و یا کسانی که دچار تشنج می شوند به این دلیل که برخی داروهای ضد تشنج عوارضی از قبیل التهاب لثه ها را به دنبال دارند و نیز این افراد در صورت ایجاد تشنج در مراحل عملیات دندانپزشکی ممکن است دچار آسیب های جدی در منطقه فک و صورت شوند اکثرا به دندان پزشکی مراجعه نمی کنند و یا در موارد اورژانسی مراجعه می کنند به همین دلیل دچار پوسیدگی و یا مشکلات دندان می شوند، این بیماران بایست برای محافطت از دندان مسواک زدن و استفاده از کلرهگزیدین را به طور منظم در برنامه شان قرار دهند.

و البته توجه به این موضوع ضروری است که بیماران تشنجی با شرایط حادتر بایست تنها در صورت اورژانس به دندانپزشک مراجعه کنند زیرا احتمال تشنج در این شرایط وجود خواهد داشت.

تهیه شده توسط کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر مجید کیهانی فرد متخصص نورولوژی و فوق تخصص سکته مغزی

منابع :

سایت uspharmacist

medscape

• About
• Latest Posts

دکتر کیهانی فرد

فوق تخصص مغز و اعصاب at مطب دکتر کیهانی فرد

دکتر مجید کیهانی فرد متولد سال ۱۳۵۲ در شهر اصفهان هستند، ایشان در سال ۱۳۷۰ با رتبه ۵۴ کنکور سراسری در دانشگاه اصفهان به عنوان دانشجوی پزشکی مشغول به تحصیل شدند، ایشان پس از سپری نمودن دوره عمومی در دانشگاه شهید چمران اهواز در دوره تخصصی مغز و اعصاب شروع به تحصیل نمودند و در همان سال با تحقیقات بسیار موثری بر روی بیماری ام اس توانستند موفقیتهای چشمگیری در زمینه کنترل علائم بیماری ام اس به دست آورند.

Latest posts by دکتر کیهانی فرد (see all)

• راهنمای کامل استرس و کنترل آن – 101 - 1401-05-29
• استرس و اضطراب - 1401-03-31
• آیا سکته مغزی درمان می شود ، درباره جدیدترین روشهای درمان سکته مغزی بدانید - 1400-09-30