درمان صرع بر اساس شدت و نوع آن برای هر فردی متفاوت است. اما اکثر بیماران صرعی با دارو تحت کنترل و درمان قرار می گیرند. درمانهای دیگری مثل جراحی، رژیم غذایی، نوروفیدبک و تحریک عصبی واگ (VNS) هم برای بیماران انجام می شود. انتخاب روش درمانی بر اساس نوع و شدت آن متفاوت است. در اینجا روش های درمانی را برایتان شرح داده ایم.
روش‌های درمان صرع
مهم‌ترین روش‌های درمان صرع عبارتند از:
👈درمان دارویی
اولین روشی که پزشک برای درمان صرع استفاده می کند داروها هستند. با استفاده داروهای ضد صرع (AEDs) فعالیت‌های الکتریکی مغز کنترل میشود و جلوی حمله صرع گرفته میشود. انتخاب داروی مناسب بستگی به نوع صرع و ویژگی‌های فردی بیمار دارد.
کاربامازپین: برای تشنج‌های کانونی.
فنی‌توئین: برای انواع مختلف تشنج.
والپروات سدیم: برای انواع عمومی و کانونی.
لاموتریژین: برای انواع مختلف تشنج.
داروهای ضد صرع (AEDs) اولین خط درمان برای کنترل تشنج‌ها هستند و نقش بسیار مهمی در مدیریت این بیماری دارند. این داروها با تنظیم فعالیت‌های الکتریکی مغز به پیشگیری از حملات کمک می‌کنند. از جمله داروهای معمول برای درمان صرع می‌توان به لاموتریژین، والپروات و کاربامازپین اشاره کرد. انتخاب دارو بستگی به نوع صرع، سن بیمار و پاسخ به درمان دارد. این داروها به کاهش شدت و تعداد تشنج‌ها کمک کرده و در بسیاری از موارد زندگی بیمار را بهبود می‌بخشند.
برای بررسی داروهای صرع و تشنج و دانستن نحوه مصرف و عوارض آن به مقاله داروهای تشنج مراجعه کنید.
توصیه می کنم بخوانید:
👈درمان غیردارویی
علاوه بر دارودرمانی، درمانهای غیردارویی نیز در مدیریت صرع مؤثرند. جراحی مغز می‌تواند در مواردی که منشأ صرع مشخص است و قابل حذف باشد، گزینه‌ای مؤثر باشد. روش‌های دیگری نظیر رژیم غذایی کتوژنیک که با کاهش مصرف کربوهیدرات و افزایش چربی به کنترل تشنج‌ها کمک می‌کند، نیز در برخی بیماران به‌ویژه کودکان مؤثر است. همچنین، نوروفیدبک روشی است که از طریق بازخوردهای بصری و صوتی به تنظیم فعالیت‌های مغزی کمک می‌کند. این درمان‌ها به بیمارانی که به داروهای ضد صرع پاسخ نمی‌دهند، گزینه‌های جدیدی برای مدیریت بیماری فراهم می‌آورد.
1. جراحی مغز؛
اگر منشأ بیماری صرع مشخص باشد و کانون تشنج یک منطقه خاص مغز باشد، جراحی یک گزینه درمانی مؤثر است. جراحی معمولاً زمانی پیشنهاد میشود که درمان دارویی نتایج مورد انتظار را نداشته باشد و بیمار به صرع مقاوم دچار شده باشد. این روش در صورتی انجام می شود که بیمار به دارو جواب نداده باشد و پزشک بتواند آن بخشی از مغز را که باعث تشنج می شود خارج کند.
2. تحریک عصب واگ (VNS)؛
این روش درمانی با ارسال سیگنال‌های الکتریکی به عصب واگ، که یکی از اعصاب اصلی بدن است، به تنظیم فعالیت مغزی کمک می‌کند. تحریک عصب واگ به کاهش تشنج‌ها، به‌ویژه در بیمارانی که به دارو پاسخ نمی‌دهند، کمک می‌کند. این روش یک درمان غیرتهاجمی است و معمولاً به‌عنوان گزینه‌ای برای بیمارانی که جراحی برایشان ممکن نیست، در نظر گرفته میشود. روش انجام این نوع درمان صرع به این شکل است که یک تراشه کوچک در زیر پوست گردن قرار می گیرد. این تراشه با ارسال پالس های الکتریکی به مغز، فعالیت های غیر عادی مغز را کنترل می کنند و به این ترتیب بیماری کنترل میشود.
این روش به سرعت جواب نمی دهد و ممکن است مدت زمانی لازم باشد تا بیمار نتیجه آن را ببیند. ضمنا برای درمان افسردگی مقاوم به درمان هم از آن استفاده میشود.
3. رژیم غذایی کتوژنیک؛
این رژیم غذایی با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها و افزایش چربی‌ها، به بدن کمک می‌کند تا به جای گلوکز از چربی برای تولید انرژی استفاده کند. رژیم کتوژنیک به‌ویژه در کودکان مبتلا به صرع مقاوم به داروها مؤثر است. این رژیم می‌تواند به کاهش حملات صرع کمک کرده و در برخی موارد حتی جایگزین درمانهای دارویی شود.
نقش خدمات تشخیصی و درمانی متخصص مغز و اعصاب
متخصصان مغز و اعصاب نقش کلیدی در مدیریت صرع دارند. ابزارهای تشخیصی مانند نوار مغز (EEG)، ام آر آی (MRI)، و سی تی اسکن (CT Scan) به تشخیص دقیق و تعیین برنامه درمانی مناسب کمک می‌کنند. این خدمات تشخیصی نه‌تنها به شناسایی علت دقیق تشنج‌ها می‌پردازند، بلکه به پزشک کمک می‌کنند تا درمانهای فردی و مؤثری را برای هر بیمار برنامه‌ریزی کنند. انتخاب درمان مناسب می‌تواند از تشنج‌های مکرر جلوگیری کرده و زندگی بیمار را بهبود بخشد. متخصصان مغز و اعصاب با بهره‌گیری از این ابزارهای پیشرفته، توانسته‌اند روند درمان را دقیق‌تر کرده و از عوارض احتمالی بیماری جلوگیری کنند.
تشخیص صرع:
نوار مغز و آر تی ام اس دو روش کلیدی و مکمل برای تشخیص و درمان صرع هستند. نوار مغز (EEG) برای شناسایی فعالیت‌های غیرطبیعی مغز و آر تی ام اس (RTMS) برای تنظیم این فعالیت‌ها به‌کار می‌روند. این خدمات به بیماران کمک می‌کنند تا زندگی باکیفیت‌تری را تجربه کنند.
نوار مغز (EEG)
نوار مغز (EEG) یکی از روش‌های کلیدی برای تشخیص صرع است که با ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز، به شناسایی نوع صرع و نواحی درگیر کمک می‌کند. این روش می‌تواند به‌طور دقیق‌تری تشخیص دهد که کدام قسمت از مغز باعث وقوع تشنج‌ها میشود. نوار مغز به‌صورت سرپایی یا در منزل انجام میشود، که این موضوع دسترسی بیماران را تسهیل می‌کند و امکان پایش مستمر وضعیت مغزی را فراهم می‌آورد. این روش برای تشخیص زودهنگام و طراحی برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده اهمیت زیادی دارد.
نوار مغز طولانی مدت (LTM)
در مواردی که بیمار صرع مقاوم به درمان است و درمانهای مختلف برای او پاسخ نمی دهد پزشک یک نوار مغز طولانی مدت را برای او تجویز می کند. با کمک این دستگاه بیمار مدتی را که پزشک تشخصی می دهد (از یک ساعت تا 72 ساعت) تحت شرایط کنترل شده قرار می گیرد و بر روی یک تخت بستری می شود. دستگاه نوار مغز به بیمار متصل و شرایط تشنج خفیف کنترل شده برای بیمار به وجود می آید تا نوار مغز بیمار دقیقا حین تشنج ثبت شود و به این شلکل نوع صرع به شکل دقیق تشخیص داده شود.
در این نوع نوار مغز، همزمان از بیمار فیلمبرداری هم می شود تا همزمان امواج تشنج و حرکات بیمار در اختیار پزشک قرار بگیرد و او بتواند متوجه نوع تشنج و در نهایت نوع صرع بیمار بشود.
پس از تشخیص دقیق نوع صرع، درمان صرع انجام می شود و بیمار با داروهای کاملا هدفمند مورد بررسی و درمان قرارمی گیرد. این دستگاه در کلینیک فوق تخصصی دکتر کیهانی فرد موجود هست. اگر در اطرافیانتان کسی را می شناسید که دچار صرع است و داروها نتوانسته اند صرع وی را کنترل کنند، لطفا به ایشان اطلاع بدهید. زیرا تعداد این دستگاه در کشور بسیار کم است و بیمار بایستی در شرایط پرستاری و بستری قرار بگیرد.
پیشنهاد می کنم بخوانید:
نکات پیشگیرانه و توصیه‌های سبک زندگی
سبک زندگی سالم نقش مهمی در مدیریت صرع دارد و می‌تواند از بروز تشنج‌ها جلوگیری کند. مدیریت استرس با تمریناتی مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند به کاهش حملات کمک کند. خواب کافی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا کمبود خواب یکی از محرک‌های اصلی تشنج‌ها است. تغذیه مناسب و استفاده از رژیم غذایی متعادل نیز به حفظ سلامت مغز کمک می‌کند. علاوه بر این، پرهیز از الکل و مواد محرک که می‌توانند تشنج را تحریک کنند، از اهمیت زیادی برخوردار است. با رعایت این توصیه‌ها، بیمار می‌تواند به کنترل بهتر بیماری و بهبود کیفیت زندگی خود کمک کند.
پیشنهاد می کنم بخوانید:
آیا بیماری های عصبی قابل پیشگیری هستند؟
چگونه استرس می تواند مغز را تحت کنترل قرار دهد؟
نتیجه‌گیری
درمان صرع نیازمند ترکیبی از تشخیص دقیق، درمانهای دارویی و غیردارویی، و رعایت سبک زندگی سالم است. مدیریت بیماری صرع به‌طور مؤثر می‌تواند از طریق مشاوره با متخصص مغز و اعصاب و استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته مانند نوار عصب و عضله، نوار مغز (EEG) و ام آر آی مغز انجام شود. همچنین، سی تی اسکن مغز به شناسایی آسیب مغزی و مشکلات ساختاری در مغز کمک می‌کند که ممکن است بر صرع تأثیر بگذارد. در مواردی که صرع با سایر اختلالات نورولوژیکی مانند آلزایمر، پارکینسون یا سکته مغزی همراه باشد، مدیریت دقیق‌تر بیماری برای بهبود کیفیت زندگی بیمار ضروری است. با توجه به پیچیدگی‌های مرتبط با این بیماری‌ها، تشخیص صحیح و درمان مناسب می‌تواند نقش مؤثری در بهبود وضعیت بیمار ایفا کند. ممنون که تا آخر این مقاله با ما همراه بودید.
