برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم | دکتر کیهانی فرد

سکته مغزی یکی از خطرناک‌ترین شرایط اورژانس پزشکی است که عواقب جدی و حتی کشنده‌ای برای افراد به بار می آورد. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت(WHO)، سکته مغزی سومین علت اصلی ناتوانی و دومین علت مرگ و میر در سطح جهان است. دلایل مختلفی از جمله فشار خون بالا، دیابت، چاقی و عادت‌های غذایی نامناسب در موارد زیادی منجر به سکته مغزی می شوند. از آنجا که تغییر در رژیم غذایی و انتخاب غذای مناسب نقش مهمی در کاهش خطر سکته مغزی ایفا می کند، در این مطلب از وب‌سایت دکتر کیهانی فرد به بررسی مواد غذایی موثر در پیشگیری از سکته مغزی می‌پردازیم و یک‌بار برای همیشه به این پرسش پرتکرار پاسخ می‌دهیم که برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم.

سکته مغزی و ارتباط آن با نوع رژیم غذایی

سکته مغزی(Stroke) نوعی وضعیت پزشکی حاد است که به ‌علت اختلال در جریان خون به مغز ایجاد می‌شود و به بافت مغزی آسیب می زند یا آن را تخریب می کند. این وضعیت، در مواردی عوارض جدی و دائمی مانند ناتوانی‌‌های حرکتی یا فلج، اختلالات شناختی، اختلال در تکلم و حتی مرگ را برای فرد به دنبال دارد. عوامل مختلفی نظیر فشار خون بالا، دیابت یا قند خون بالا، استعمال دخانیات، بیماری‌های قلبی، کلسترول یا چربی خون بالا و سبک زندگی نامناسب عواملی هستند که موجب سکته مغزی می شوند.

در این بین، رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع‌شده، چربی‌های ترانس، کلسترول و سدیم، در ایجاد عوامل خطر سکته مغزی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و چاقی نقش دارند و احتمال سکته مغزی را زیاد می کنند. در مقابل، رژیم غذایی سرشار از غذاهای غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، فلاونوئیدها، آنتی‌اکسیدان‌ها، چربی‌های سالم و ترکیبات گیاهی به کاهش عوامل خطر و ارتقاء سلامت کلی قلب و عروق منجر می شوند و احتمال سکته مغزی را کم می کنند. بنابراین، سکته مغزی از طرق مختلفی با رژیم غذایی مرتبط است. از این‌رو، افرادی که در خانواده‌ آن‌ها سابقه سکته وجود دارد یا خودشان از مشکلات قند خون، چربی خون یا فشار خون بالا رنج می‌برند، باید بیشتر مراقب سلامت خود باشند.

رژیم را جدی بگیرید

به هر شکل همه می دانیم که، سکته مغزی در مواردی عواقب جدی برای سلامت فرد دارد، حتی اگر سکته خفیف باشد، باز هم ممکن است هشداری برای سکته های شدید بعدی باشد. در این شرایط تشخیص به‌موقع و مشاوره با پزشک، به‌ویژه برای افرادی که سابقه خانوادگی سکته دارند یا خود با مشکلات مرتبط با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، خیلی مهم است؛ یک متخصص وضعیت سلامت مغز و عروق خونی را بررسی می کند. عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت و چربی خون را بررسی می کند و درمان مناسب و یا شرایط پیشگیرانه‌ای را برای بیماران در نظر می گیرد. و بنابراین تا حدود زیادی از وقوع سکته مغزی جلوگیری می شود. افرادی که نیاز به مشاوره یا مراقبت‌های پزشکی در این باره دارند، می‌توانند با دریافت نوبت از دکتر کمک و راهنمایی بگیرند.

میوه ها و غذاهایی که باید برای جلوگیری از سکته مغزی بخوریم

اکنون که به اهمیت رژیم غذایی سالم در پیشگیری از سکته مغزی پی بردیم، زمان آن است تا به این پرسش پاسخ دهیم که برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم:

میوه‌ها

بسیاری از میوه‌ها حاوی فیبر غذایی و آنتی‌اکسیدان هستند و می‌توانند به کاهش هرگونه التهاب، جلوگیری از لخته شدن خون و حفظ سلامت قلب و عروق کمک کنند. بنابراین، مصرف روزانه میوه‌ها می‌تواند در کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین بهبود عملکرد شناختی موثر باشد. در ادامه، به معرفی مهم‌ترین میوه‌هایی می‌پردازیم که در پیشگیری از سکته مغزی موثر هستند:

• • • توت‌ها:

      انواع توت‌ها به‌ویژه توت فرنگی، بلوبری، زغال اخته و تمشک، حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که به کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک می‌کنند. نتایج تحقیقات مختلف حاکی از آن است که مصرف توت‌ها می‌تواند خطر سکته مغزی را تا ۳۰درصد کاهش دهد.

    • انگور قرمز:

      رسوراترول آنتی‌اکسیدان موجود در انگور قرمز است که در سال‌های اخیر، شاهد توجه گسترده به آن هستیم. تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که رسوراترول با کاهش خطر سکته مغزی مرتبط است.

    • موز و انبه:

      پتاسیم به مبارزه با فشار خون بالا (که عامل اصلی برای بیماری قلبی و سکته است) کمک می‌کند. از این‌رو، خوردن انبه، موز، سیب‌زمینی شیرین و سایر غذاهای غنی از پتاسیم، سلامت قلب و عروق را تقویت خواهد کرد.

    • انجیر:

      یکی از عواملی که منجر به فشار خون بالا می‌شود، عدم تعادل مقدار پتاسیم در بدن (به سبب مصرف زیاد سدیم و کمبود پتاسیم) است. انجیر میوه‌ای غنی از پتاسیم محسوب می‌شود که می‌تواند به اصلاح این عدم تعادل کمک کند.

    • پاپایا:

      پاپایا حاوی فیبر و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند لیکوپن است که در کاهش کلسترول نقش دارد و خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهد.

    • کیوی:

      کیوی با کمک به حفظ فشار خون ایمن و تامین ویتامین C مورد نیاز بدن می‌تواند در کاهش خطر سکته و بیماری قلبی نقش به‌سزایی داشته باشد. علاوه ‌بر آن، این میوه حاوی سطح بالایی از فیبر غذایی است که برای بدن مفید خواهد بود.

    • گلابی:

      مجموعه ترکیبات موجود در گلابی، خطر بروز سکته مغزی را کاهش می‌دهند. یک عدد گلابی متوسط ​​۱۰۰ گرمی دارای فلاونوئیدها (ترکیبات گیاهی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی) است و می‌تواند ۲۴درصد از نیاز روزانه بدن به فیبر را تامین کند.

    • مرکبات:

      مرکبات مانند پرتقال و گریپ‌فروت، منبع خوب ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله ویتامین C، فولات و پتاسیم به‌شمار می‌آیند. این نوع میوه‌ها حاوی فلاونوئیدها هم هستند که می‌توانند به محافظت از بدن در برابر سکته مغزی کمک کنند.

سبزیجات

بسیاری از سبزیجات، حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند. نتیجه مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که مصرف بالای فیبر به کاهش فشار خون و سطح کلسترول کمک می‌کند. همان‌طور که می‌دانید، فشار خون و کلسترول بالا از عوامل خطر سکته مغزی هستند. با این توصیف، اکنون به معرفی انواع سبزیجاتی می‌پردازیم که در جلوگیری از سکته مغزی نقش موثری دارند:

• • • سبزیجات دارای برگ سبز:

سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ و کاهو، سرشار از نیترات‌های رژیمی، ویتامین K و دیگر مواد مغذی هستند و خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهند. در حقیقت، وقتی سبزی‌های برگ‌دار می‌خورید، بدن نیترات‌ها را به اکسید نیتریک (مولکولی که نقش مهمی در تنظیم جریان خون و فشار خون دارد) تبدیل می‌کند. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، این نتیجه به‌دست آمد که مصرف حداقل ۶۰ میلی‌گرم نیترات سبزیجات در روز (۱ فنجان سبزیجات با برگ سبز) منجر به کاهش ۱۷درصدی خطر سکته مغزی ایسکمیک می‌شود. علاوه ‌بر آن، ویتامین K نیز به بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر زوال عقل کمک می‌کند.

• • • کلم بروکلی:

      بروکلی و سایر سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکسل و گل کلم، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی هستند. بنابراین، مصرف منظم این سبزیجات در بهبود سلامت قلب و کاهش خطر سکته تاثیرگذار خواهد بود.

    • آووکادو:

      آووکادو سرشار از چربی‌های تک غیراشباع است که در کاهش سطح کلسترول بد و کاهش خطر لخته شدن خون نقش دارند. گنجاندن آووکادو در انواع سالاد، ساندویچ یا دیگر مواد خوراکی می‌تواند راهی خوشمزه برای حمایت از سلامت قلب و عروق شما باشد.

    • گوجه‌فرنگی:

      گوجه‌فرنگی حاوی لیکوپن است؛ لیکوپن نیز نوعی آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود که با کاهش التهاب و جلوگیری از تشکیل لخته خون می‌تواند از شما در برابر سکته مغزی محافظت کند. درواقع، گوجه‌فرنگی چه به‌صورت تازه استفاده شود یا در پخت غذاها به‌کار رود، ماده غذایی همه‌کاره و فوق‌العاده مفیدی به‌شمار می‌آید که در پیشگیری از سکته مغزی بسیار موثر است.

    • سیر:

      مطالعات بالینی نشان می‌دهند که سیر تازه و مکمل‌های سیر می‌توانند از لخته شدن خون جلوگیری کنند و پلاک را از بین ببرند. همان‌طور که می‌دانید، لخته‌های خون و پلاک‌ها، جریان خون را مسدود می‌کنند و باعث بروز حمله قلبی و سکته می‌شوند.

دانه‌ها و آجیل‌ها

دانه‌ها و آجیل‌ها منابع غنی چربی‌های سالم، فیبر و پروتئین هستند و می‌توانند برای حفظ سلامت قلب و مغز بسیار موثر باشند. از این‌رو، مصرف منظم این مواد غذایی به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی کمک قابل‌توجهی می‌کند. در ادامه به شما خواهیم گفت که برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم:

• • • بادام:

      بادام به دلیل محتوای بالای ویتامین E می‌تواند از آسیب‌های مغزی ناشی از افزایش سن و بیماری جلوگیری کند. ویتامین E یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به حفظ سلامت سلول‌های مغزی کمک شایانی خواهد کرد.

    • دانه کتان:

      ALA یا آلفا لینولنیک اسید(نوعی اسید چرب) موجود در دانه کتان، در بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر سکته موثر است. اگر دیابت تایپ ۲ دارید، افزودن دانه کتان به رژیم غذایی به کاهش سطح قند خون شما کمک خواهد کرد. البته، قبل از استفاده دانه کتان با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا ممکن است با داروهای دیابت مانند انسولین تداخل داشته باشد.

    • دانه چیا:

      دانه‌های چیا مانند نیروگاه اسیدهای چرب امگا 3 عمل می‌کنند. این نوع اسید چرب که در درجه اول در ماهی‌های چرب، آجیل و دانه‌ها یافت می‌شود، نقش مهمی در عملکرد مغز، سلامت قلب و کاهش التهاب بدن دارد و می‌تواند به جلوگیری از سکته مغزی کمک موثری کند.

    • گردو:

      گردو منبع خوب ALA است و می‌تواند جریان خون را بهبود ببخشد و التهاب و فشار خون را کاهش دهد. علاوه‌ بر این، گردو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی است که در محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو و سایر عوامل موثر در خطر سکته مغزی نقش دارند. در این زمینه، نتایج مطالعات متعدد نشان می‌دهند که مصرف منظم گردو می‌تواند خطر ابتلا به سکته مغزی را تا ۲۵درصد کاهش دهد. همچنین تحقیقات انجام‌شده در سال ۲۰۲۱ (با مشاهده بیش از ۹۳۰۰۰ نفر به مدت ۲۰ سال) نشان داد کسانی‌ که گردوی بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر مرگ به هر دلیلی، به‌ویژه بیماری قلبی قرار دارند و نسبت به افرادی که گردو نمی‌خورند، بیشتر عمر می‌کنند.

ماهی‌های چرب

ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی تن تازه، منبع عالی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند و می‌توانند با بهبود جریان خون و کاهش التهاب، خطر سکته مغزی را کاهش دهند. از این‌رو، مصرف منظم این ماهی‌ها، احتمال خطر سکته مغزی را به‌طور قابل‌توجهی کم خواهد کرد. در ادامه، بیشتر به بررسی این غذاها می‌پردازیم:

• • • سالمون:

      این ماهی به دلیل محتوای بالای DHA و EPA قادر است خطر سکته مغزی را کاهش دهد و به بهبود سلامت قلب کمک کند. همچنین، ماهی سالمون حاوی ویتامین D است که آن نیز به نوبه خود در روند بهبود وضعیت روحی و شناختی افراد بسیار موثر خواهد بود.

    • ماهی ساردین:

      امگا-۳ موجود در ساردین، کلسترول بد را کاهش می‌دهد که آن نیز به نوبه خود پایین آمدن احتمال خطر سکته را به دنبال خواهد داشت. انجمن قلب آمریکا مصرف حداقل دو وعده ماهی چرب مانند ساردین، سالمون یا شاه‌ماهی در هفته را توصیه می‌کند.

البته لازم به ذکر است که ماهی‌های بدون چربی مانند اسنپر و ماهی کاد نیز که دارای سطوح پایین‌تری از امگا-۳ هستند، مواد مغذی دیگری دارند که سبب جلوگیری از سکته مغزی می‌شوند. برای مثال، ماهی بدون چربی حاوی مقادیر بیشتری پروتئین، ید و سلنیوم و همچنین کالری کمتری است و برای سلامت بدن مفید خواهد بود.

نتیجه مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که یک یا چند وعده ماهی چرب یا بدون چربی در هفته خطر سکته مغزی ایسکمیک را کاهش می‌دهد. نتیجه بررسی دیگری که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، حاکی از آن است که ماهی بدون چربی از جمله خرچنگ دریایی، گوش ماهی و میگو می‌توانند حتی بیشتر از ماهی‌های چرب برای پیشگیری از سکته مغزی مفید باشند. از این‌رو، بد نیست این غذاها را نیز در وعده‌های غذایی خود بگنجانید.

غلات کامل

غلات کامل مانند جو دوسر، برنج قهوه‌ای، ارزن و کینوا منابع مهمی از فیبر و مواد مغذی هستند که به تنظیم قند خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کنند. علاوه‌ بر آن، مصرف غلات کامل تا اندازه‌ای در حفظ وزن مناسب و کاهش التهاب موثر است. در بخش زیر، غلات کامل و تاثیر آن‌ها بر پیشگیری از سکته مغزی را بررسی می‌کنیم:

• • • جو دوسر:

      این غله سرشار از فیبر محلول است و در کاهش کلسترول خون نقش دارد و خطر بروز سکته مغزی را کاهش می‌دهد. جو دوسر همچنین به‌عنوان منبع انرژی مناسب می‌تواند به حفظ سطح انرژی فرد در طول روز کمک کند.

    • برنج قهوه‌ای:

      غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، منبع ارزشمندی از مواد مغذی برای بیماران سکته مغزی محسوب می‌شوند. برنج قهوه‌ای حاوی ۳.۲ گرم فیبر است؛ در حالی‌که در برنج سفید تنها ۰.۶ گرم فیبر وجود دارد. فیبر سبب ثبات قند خون می‌شود که آن نیز به نوبه خود، خطر سکته‌های بعدی را کاهش می‌دهد.

    • کینوا:

      کینوا اغلب نوعی «ابر غذا» به‌حساب می‌آید؛ زیرا تمام آمینواسیدهای لازم برای تشکیل پروتئین کامل را دارد و حاوی فیبر بالایی است. در این زمینه، مطالعه‌ای که توسط دانشگاه هاروارد انجام شد، نشان می‌دهد که خوردن یک وعده کینوا طی روز می‌تواند خطر سکته مغزی را تا ۱۷درصد کاهش دهد.

روغن‌های سالم

استفاده از روغن‌های سالم تاثیر به‌سزایی در سلامت قلب و مغز دارد. از این‌رو، انتخاب روغن‌های گیاهی به‌جای روغن‌های اشباع‌شده، تاثیر چشمگیری در کاهش خطر سکته مغزی خواهد داشت.

در این زمینه، یکی از بهترین روغن‌ها، روغن زیتون است؛ زیرا غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و چربی‌های تک غیراشباع است که به کاهش سطح کلسترول بد کمک می‌کنند و در کاهش التهاب و بهبود سلامت مغز نقش به‌سزایی دارند. روغن زیتون به‌عنوان عامل ضدالتهابی می‌تواند مانع آسیب‌های مغزی ناشی از استرس اکسیداتیو شود.

لبنیات کم‌چرب

مصرف لبنیات کم‌چرب در حفظ سلامت قلب و به دنبال آن، کاهش خطر سکته مغزی نقش موثری دارد. درواقع، شیر، ماست و پنیر کم‌چرب یا بدون چربی، خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت تایپ ۲ و فشار خون بالا را که همگی از عوامل خطر سکته مغزی هستند، کاهش می‌دهد.

علاوه ‌بر آن، ماست و پنیر حاوی پروتئین هستند و از منابع عالی کلسیم و ویتامین D (که برای سلامت استخوان‌ها و قلب بسیار مفید هستند) محسوب می‌شوند. بد نیست بدانید که مصرف ماست می‌تواند در بهبود سلامت روده‌ها و تقویت سیستم ایمنی نیز تاثیرگذار باشد.

تخم مرغ

طبق مطالعه‌ای که توسط مجله Heart منتشر شد، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری ایسکمیک قلبی، حملات قلبی، سکته هموراژیک و سکته مغزی ایسکمیک در افرادی که مصرف متوسط ​​تخم‌مرغ را گزارش کرده‌اند، نسبت به افرادی که اصلا تخم‌مرغ نمی‌خورند، کمتر بوده است.

محققان در این بررسی دریافتند افرادی که هر روز یک عدد تخم‌مرغ میل می‌کنند، در مقایسه با کسانی که هیچ تخم‌مرغی نمی‌خورند، ۱۸درصد کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی و ۲۸درصد کمتر در معرض خطر سکته مغزی هموراژیک مرگ‌بار قرار دارند.

ادویه‌جات و گیاهان معطر

ادویه‌جات و گیاهان دارویی و معطر به کاهش التهاب و بهبود عملکرد مغز کمک موثری می‌کنند. بنابراین، استفاده از این مواد در وعده‌های غذایی می‌تواند علاوه ‌بر افزودن طعم دلپذیر، ارزش غذایی آن‌ها را نیز تا اندازه‌ای افزایش دهد. اگر کماکان برایتان سوال است که برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم، اکنون به شما می‌گوییم که کدام‌یک از ادویه‌جات برای این منظور مفید هستند:

• • • زردچوبه:

      این ادویه به دلیل ترکیب فعال کورکومین خود که دارای خواص ضدالتهابی است، می‌تواند به پیشگیری از سکته مغزی کمک زیادی کند. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که کورکومین مانع آسیب‌های مغزی می‌شود و در بهبود عملکرد شناختی نیز موثر است.

    • دارچین:

      دارچین سطح چربی‌های خون، گلوکز خون و همچنین التهاب را که از عوامل خطر سکته ایسکمیک و حمله ایسکمیک گذرا (TIA) هستند، کاهش می‌دهد.

    • زنجبیل:

      زنجبیل سرشار از آنتی‌اکسیدان است. آنتی‌اکسیدان‌ها در کاهش اختلالات ایمنی در سلول‌های مغز نقش موثری دارند و مانع آسیب سلول‌های مغزی ناشی از رادیکال‌های آزاد می‌شوند (این رادیکال‌های آزاد مسئول شروع بیماری‌هایی مانند زوال عقل، پارکینسون و آلزایمر هستند).

    • آویشن:

      ترپنوئیدهای موجود در آویشن دارای اثر آنتی‌اکسیدانی قوی هستند و قادرند آسیبی را که رادیکال‌های آزاد به سلول‌های سالم وارد می‌کنند، کاهش دهند. این فرایند رگ‌های خونی را سالم نگه می‌دارد و از بیماری‌های قلبی عروقی مانند حمله قلبی، آترواسکلروز یا سکته جلوگیری می‌کند.

    • پیازچه:

      پیاز حاوی ترکیبات سولفور آلی است که طعم و بوی تند و قوی به آن می‌دهد. این ترکیبات در کاهش سطح کلسترول در بدن و شکستن لخته‌های خون نقش موثری دارند و خطر بیماری قلبی و نهایتا سکته را کاهش می‌دهند.

    • ریحان:

      ریحان سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند فلاونوئیدها و تانن‌ها است و در کاهش سطح کلسترول بد خون نقش دارد. این ترکیبات همچنین می‌توانند از بیماری‌هایی مانند حمله قلبی، سکته مغزی و تصلب شرایین جلوگیری کنند.

حبوبات

حبوباتی مانند لوبیا، عدس و نخود، سرشار از پروتئین و فیبر هستند و به کاهش کلسترول و حفظ سلامت قلب کمک می‌کنند. بنابراین، گنجاندن این مواد در رژیم غذایی در پیشگیری از سکته مغزی موثر خواهد بود.

• • • عدس:

      عدس منبع خوبی از آهن و فولات محسوب می‌شود که برای سلامت مغز بسیار مفید هستند. فولات در تولید سلول‌های جدید نقش موثری دارد و می‌تواند از زوال عقل نیز جلوگیری کند.

    • لوبیا:

      بیشتر حبوبات از جمله لوبیا خشک، منابع عالی پری‌بیوتیک‌ها هستند که آن‌ها را به انتخاب غذایی ایده‌آلی برای کمک به جلوگیری از سکته مغزی و افزایش پتانسیل مغز برای بهبودی پس از سکته تبدیل می‌کند.

نوشیدنی‌های سالم

نوشیدنی‌هایی مانند چای سبز و قهوه، حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات مفیدی هستند که تا اندازه‌ای می‌توانند به کاهش خطر سکته مغزی کمک کنند. برای پاسخ به پرسش که برای جلوگیری از سکته مغزی چه بخوریم، می‌توانیم نوشیدنی‌هایی را نام ببریم که برای این منظور مفید هستند:

• • • چای سبز:

      چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و کاتچین‌هاست که در بهبود سلامت قلب و مغز نقش موثری دارند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که مصرف منظم و البته در حد اعتدال چای سبز می‌تواند خطر سکته مغزی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

    • قهوه:

      نوشیدن به اندازه قهوه سیاه فیلترشده می‌تواند با بهبود عملکرد قلب و عروق، در کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی موثر باشد. در حقیقت، قهوه به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها در کاهش التهاب و محافظت از عروق خونی نقش به‌سزایی دارد. کافئین موجود در آن نیز می‌تواند به افزایش جریان خون کمک کند و خطر لخته شدن خون را کاهش دهد.

برای جلوگیری از سکته مغزی چه نخوریم؟

غذاهای مختلف دارای مقادیر متفاوتی کالری و مواد مغذی هستند. برخی از غذاها با اینکه کالری کمی دارند(که می‌تواند خوب باشد)، اما ممکن است مواد مغذی کمی داشته باشند (که چندان مفید نیست)؛ در نتیجه، این غذاها نمی‌توانند مواد مغذی مورد نیاز بدن برای عملکرد خوب و کاهش خطر سکته را فراهم کنند. بنابراین، در کنار غذاهایی که برای پیشگیری از سکته مغزی باید مصرف کرد، برخی غذاها نیز وجود دارند که می‌بایست از رژیم غذایی حذف شوند یا اینکه مصرفشان به حداقل برسد. در بخش زیر، به تعدادی از این مواد غذایی و دلایل مضر بودن آن‌ها برای سلامت مغز و عروق خونی اشاره کرده‌ایم:

• • • نمک:

      مصرف زیاد نمک سبب افزایش فشار خون می‌شود که یکی از عوامل اصلی بروز سکته مغزی است. غذاهای فرآوری‌شده و کنسروها به‌طور معمول دارای مقادیر زیادی نمک هستند.

    • شکر:

      مواد غذایی حاوی قندهای افزودنی زیادی مانند دسرها، آب‌نبات‌ها، نوشیدنی‌های حاوی مقادیر قابل‌ توجه شکر مانند نوشابه و شربت‌ها می‌توانند به چاقی و احتمال ابتلا به دیابت تایپ دو (که هر دو از عوامل خطر سکته مغزی هستند) منجر شوند.

    • فرآوری‌شده ها:

      غذاهای فرآوری‌شده مانند سوسیس، کالباس، ناگت مرغ، هات‌داگ و به‌طور کلی فست‌فودها، معمولا حاوی مواد نگهدارنده و چربی‌های ناسالم هستند و ممکن است اختلالات متابولیک و التهاب در بدن را به دنبال داشته باشند.

    • مواد غذایی حاوی چربی‌های ترانس:

      چربی‌های ترانس که معمولا در مارگارین و برخی شیرینی‌ها وجود دارند، سبب افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب می‌شوند و خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهند.

    • غذاهای سرخ‌شده:

      غذاهای سرخ‌شده مانند سیب‌زمینی یا مرغ سرخ‌کرده به دلیل محتوای بالای چربی‌های اشباع و ترانس می‌توانند به افزایش سطح کلسترول بد و همچنین افزایش خطر تصلب شرایین (آترواسکلروزیس) منجر شوند.

    • نوشیدنی‌های الکلی:

      مصرف زیاد الکل در افزایش فشار خون و بالا رفتن وزن نقش موثری دارد. علاوه ‌بر آن، مصرف افراطی الکل می‌تواند به ناهنجاری‌های قلبی کمک کند که آن نیز در نهایت ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

سایر راه‌کارها برای پیشگیری از سکته مغزی

همان‌طور که برای جلوگیری از سکته مغزی اهمیت دارد که چه بخوریم، دانستن اقدامات کمک‌کننده دیگری که پیروی از آن‌ها تاثیرات رژیم غذایی سالم را دوچندان می‌کند، بسیار مهم است. از این‌رو، در بخش آخر مقاله به معرفی این راه‌کارها می‌پردازیم:

• • • ورزش کردن:

      فعالیت بدنی منظم به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر سکته مغزی کمک می‌کند.

    • ریلکس کردن:

      مدیریت استرس و تمرینات آرام‌سازی، فشار خون و خطر سکته را کاهش می‌دهد.

    • استراحت کافی:

      خواب کافی و بالا بودن کیفیت آن می‌تواند در کاهش سطح استرس و فشار خون نقش موثری داشته باشد.

    • کاهش وزن:

      حفظ وزن مناسب احتمال خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را که از عوامل سکته هستند، پایین می‌آورد.

    • ترک سیگار:

      سیگار کشیدن به عروق آسیب می‌زند و خطر سکته مغزی را چند برابر می‌کند.

    • محدود کردن الکل:

      مصرف زیاد الکل می‌تواند به افزایش فشار خون و ایجاد مشکلات قلبی منجر شود.

    • چک کردن کلسترول خون

      کنترل سطح کلسترول خون در جلوگیری از تشکیل پلاک در عروق و کاهش خطر سکته، نقش به‌سزایی دارد.

    • کنترل فشار خون:

      فشار خون بالا از عوامل اصلی سکته است؛ بنابراین باید آن را تحت نظر داشت و کنترل کرد.

    • درمان فیبریلاسیون دهلیزی:

      این اختلال قلبی می‌تواند به لخته شدن خون و سکته مغزی منجر شود؛ از این‌رو نیاز به درمان مناسب دارد.

    • درمان دیابت:

      مدیریت سطح قند خون در افراد دیابتی می‌تواند خطر آسیب به عروق و در نتیجه سکته را کاهش دهد.

    • کنترل وضعیت سلامتی:

      مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی سلامت عمومی، در پیشگیری از مشکلات جدی موثر است.

در نهایت

انتخاب مواد غذایی مناسب می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های مختلف از جمله سکته مغزی نقش حیاتی ایفا کند. در حقیقت، این تغییرات به ظاهر کوچک، تاثیرات بزرگی بر سلامت کلی بدن دارند. با گنجاندن میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌ها، ماهی‌های چرب، غلات کامل و روغن‌های سالم در رژیم غذایی، افرادی که از چربی خون، قند خون یا فشار خون بالا رنج می‌برند، می‌توانند به سلامت مغز و قلب خود کمک کنند و خطر ابتلا به سکته مغزی را به حداقل برسانند. همچنین، لازم به ذکر است که اصلاح رژیم غذایی و ترکیب عادات غذایی سالم با ورزش منظم و سبک زندگی مناسب، در پیشگیری از سکته مغزی و به‌طور کلی بهبود کیفیت زندگی نقش موثری دارند.

:منابع

https://www.healthline.com/health/stroke/foods-that-prevent-stroke#additional-tips

https://www.medicalnewstoday.com/articles/foods-that-prevent-stroke#summary

https://www.massgeneralbrigham.org/en/about/newsroom/articles/foods-that-help-prevent-stroke#:~:text=Limit%20salt%20and%20sugar%20to%20reduce%20stroke%20risk.&text=Limit%20salt%20and%20sugar%20in,amounts%20of%201%2C500%20milligrams%20daily

https://continentalhospitals.com/blog/10-foods-to-add-to-your-diet-that-help-prevent-stroke/

https://www.health.harvard.edu/womens-health/8-things-you-can-do-to-prevent-a-stroke

https://www.geisinger.org/health-and-wellness/wellness-articles/2018/05/08/13/47/these-brain-foods-could-cut-your-risk-of-stroke#:~:text=Fruits%20and%20vegetables&text=Foods%20high%20in%20potassium%2C%20such,a%20lower%20risk%20of%20stroke.

https://www.healthline.com/health/stroke/stroke-prevention

https://cms.illinois.gov/benefits/stateemployee/bewell/foodforthought/stroke-prevention-diet-july22.html